rzeczach umartwienie i pójście przeciw zepsutej naturze ludzkiej, quaerere continuam et in omnibus rebus mortificationem, agere contra propriam sensualitatem, przestrzegać każe skromności oczu i innych zmysłów, unikać wizyt i zażyłości z świeckimi zwłaszcza z kobietami nawet pobożnemi, słowem wszystkiego, coby powód dać mogło nietylko do upadków zmysłowych, ale nawet do cienia ich i podejrzenia słusznego[1]. Na punkice dobrych obyczajów instytut zakonu jest niezmiernie dbały, drażliwy prawie; przekonamy się o tem w ciągu naszego opowiadania. Dzięki tej czujności, nawet tak zawzięci nieprzyjaciele Jezuitów jak Pombal, nie zarzucili im nigdy niemoralności i skażenia obyczajów. Próbowali to uczynić heretycy XVI wieku nawet u nas w Polsce, ale zakon dochodził sądownie swej czystej sławy, i potwarz heretycka wyszła na jaw zawstydzona. Zabawy i biesiady, tańce i wieczorki, karty, gry nawet na instrumentach muzycznych, pachnidła i cukry, pielęgnowanie kwiatów w swej celi, kanarków, piesków, kotów i wiewiórek, wszysto to acz rzeczy same w sobie dozwolone i godziwe, ale dlatego że przyjemne zmysłom, że trącą zbytkiem, że czasu pochłaniają wiele, są zabronione[2]. Postów nadzwyczajnych, biczowań i innych surowości ciała nie przepisuje instytut, zostawia to gorliwości każdego i rozsądzeniu starszych; z tem wszystkiem życie Jezuity jest surowe, twarde, jednem pasmem umartwienia i abnegacyi.
Dochodzi ona szczytu swego w posłuszeństwie, które w myśl instytutu jest zupełną ofiarą nietylko zewnętrznych czynów i swej osoby, ale woli własnej i rozumu, poddających się woli i rozumowi przełożonych. Ażali to tak wielka ofiara? Największa, większej ludzka natura niezdolna. Ażali w ży-
- ↑ Consf. p. III. c. 1. §. 4. Congr. VI. decr. 43. Instructio ad Super. cap. V. itd. Dlatego też Jezuici nie mają żadnego afilowanego sobie żeńskiego zakonu, jak drugie i trzecie żeńskie zakony reguły św. Dominika, Franciszka itd. Nie wolno im nawet być stałymi zwyczajnymi spowiednikami, kapelanami zakonnic, katechetami pensyonatów żeńskich klasztornych.
- ↑ Const. p. III. cap. I. §. 14., nie wyraźnie; ale ogólnikowo jako instrumenta rerum vanarum. W dnie rekreacyjne wolno grać w szachy, warcaby, domino, bilard i kręgle, nie o pieniądze, jeno dla rozrywki.
