Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/274

 Makaryzmy (greck. „błogosławieństwa“)’, nazwa dziewięciu błogosławieństw Chrystusa, rozpoczynających Jego „kazanie na górze“ (Mat. V. 3 — 11).

 Makpelah (Macfeltach, po arab, „jaskinia dwoista“), miejsce w Palestynie, gdzie miał być grobowiec patrjarchów Abrahama, Izaaka i Jakóba, oraz ich żon, Sary, Rebeki i Lii. Według dawnej tradycji w miejscu tem miał być także pochowany Adam. Obecnie jest w rękach mahometan, którzy otaczają je wielką czcią i bronią dostępu niewiernym.

 Malachjasz, prorok Starego Testamentu, jeden z dwunastu „proroków mniejszych“ (ob. Prorok).

 Malachjasz O’Morgair, św., żył 1094 — 1148 w Irlandji, był biskupem w Armagh i legatem apostolskim Irlandji. Uważają go za autora „proroctwa o papieżach“ (Prophetia de summis pontificibus), o czem jednak niema wzmianki w jego biografji, napisanej przez św. Bernarda z Clairvaux. Proroctwo to zaczyna się od r. 1143 i obejmuje 112 papieży. Podaje krótką charakterystykę każdego z papieży, niejednokrotnie bardzo trafną. I tak np. na Piusa IX wypadła charakterystyka „Crux de cruce“ („Krzyż z krzyża“), na Leona XIII „Lumen de lumine“ („Światło z światłości“), na Piusa X „Ignis ardens“ („Ogień płonący“), na Benedykta XV, panującego w czasie wojny światowej, „Religio depopulata“ („Religja wyludniona“), na obecnego papieża Piusa XI „Fides intrepida“ („Wiara nieustraszona“) i t. d.
 Przepowiednie te były podane do publicznej wiadomości przy końcu XVI wieku. Dokonał tego Arnold Wien, benedyktyn, który odnalazł te proroctwa w r. 1590 w bibljotece opactwa benedyktynów w Mantui w rękopisie, przechowywanym jako rękopis św. Malachjasza, prymasa Irlandji, i wydał je w Wenecji w dziele swojem p. n. „Lignum vitae“. Obok tekstu podał Wien tłumaczenie tych proroctw, które się wypełniły do jego czasu.

 Malewancy, ob. Rosyjskie sekty.

 Maltańscy kawalerowie, ob. Joanici.

 Małgorzata Alacogue, błogosławiona (1647 — 1690), zakonnica w klasztorze wizytek w Paray-le-Monial, napisała dzieło p. t. „La Dévotion au Coeur de Jesus“, wydane w r. 1698, które dało początek zaprowadzenia nabożeństwa do Serca Jezusowego (ob. Serce Pana Jezusa).

 Mały Kościół, ob. Antykonkordatarjusze.

 Małżeństwo. We wszystkich religjach świata istnieje od najdawniejszych czasów pewien związek między wyobrażeniami religijnemi a małżeństwem. Związek ten wyrażał się w najdawniejszych religjach przez wyobrażenia mitologiczne i kosmogoniczne a następnie przez akty religijne, które towarzyszą trzem głównym zjawiskom życia ludzkiego: narodzeniu, małżeństwu i śmierci. Jest to wynikiem związku, który zachodzi pomiędzy religją a moralnością: małżeństwo bowiem, jako stosunek człowieka do człowieka, przedstawia obok swej strony naturalnej pierwiastek społeczno-moralny, podpadający pod prawa etyki. Wraz z pierwszym zawiązkiem życia społecznego małżeństwo poczyna tracić charakter czysto naturalny i podnosi się do godności stosunku etycznego, mającego przed sobą nie tylko cel indywidualny, osobisty, jako zadosyćuczynienie popędowi płciowemu, ale także cel społeczny, jako zawiązek rodziny. Gdy zaś religja, kierując moralną stroną życia ludzkiego, nadaje prawidłom etycznym charakter prawideł religijnych, małżeństwo, będąc stosunkiem wybitnie moralnym, stało się także stosunkiem, podpadającym pod prawa religijne.
 Niektórzy teoretycy prawa państwowego odmawiają małżeństwu charakteru instytucji religijnej i uważają je za instytucję wyłącznie społeczną, pod względem formalnym zaś za umowę cywilną. W ten sposób starają się uzasadnić wyłączną kompetencję władzy państwowej tak co do ustalania warunków powstania ważnego małżeństwa, jak co do orzekania o jego trwaniu i o jego skutkach prawnych. Zapatrywanie to nie jest w pełni uzasadnione, gdyż małżeństwo jest wprawdzie instytucją społeczną, ale od pierwszych zawiązków życia społecznego jest rów-