Przejdź do zawartości

Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/59

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Alcyd.
Dwiema i Alcyd nie zdoła. — Kochow. Niepr.

Przeważającej liczbie nikt się nie oprze. Nec Hercules contra plures.

Ale.
Nikt nie jest bez ale. — Ryś. cnt; 10; Żup. 11; Kolb. VIII. 263.

By nie ale, byłoby wszystko wcale. Knap. 52; Flor. 166; Dąbr. 1; Mon. Ench. 180; Gr. Lat. 410; Mon. Gr. 370; Now. 8; Czel. 193; Mas. 378. By nie było ale, byłoby... Ern. 1411. Gdyby nie ale, każdyby był w cale. Gem. II. 87. Gdyby nie ale, byłaby każda rzecz w cale. Żegl. I. 146; Dykc. II. 130. Każdy ma swoje ale. Gem. II. 127; Żegl. I. 167; Now. 31. Człowiek to jest bez ale. Dykc. II. 20. Nie masz żadnej rzeczy bez ale. Dykc. II. 130. Żadnego niemasz bez ale. Don. Gr. 4. Żeby nie to ale, byłoby wszystko w cale. Łysk. 66. Gdyby nie ale, byłoby... Żup. 11. Nic bez ale. Mas. 246. Niema człowieka bez ale. Kolb. VIII. 280. Nikt bez ale, panie Michale! Krasicki, „listy do Michała.” Niema człowieka bez ale, nie chwal się cnotą Michale! Lip. Str. 111; Kolb. VIII. 280. § Niemasz na świecie żadnego takiego, by nie było ale w wielmożności jego. Rej. Zw. Niemasz takiego, któryby się w czym spotknąć nie miał, albo któryby był bez ale. Budn. Ap. Kto ma ale, niech nie poczyna sobie zuchwale. Trzt. Kogóż najdziemy, żeby nie miał ale? Bar. Lut. Rzadko się kto rodzi bez ale. Wad. Dan. Bez ale nic. Łos. Dzw.

Aleksy ob. Olekszy.

Aleluja.

1 Nie śpiewaj Aleluja, aż po wielkim piątku. — Linde, p. w. Aleluja; Wójc. Prz. II. 154; Żup. 46.
Nie raduj się przed czasem.

2 W domu aleluja.

Niema nikogo.

Amator.
1 Amator kwaśnych jabłek.
2 Amator śledziowych główek. — Petr. 174.
3 Amator zielonych gruszek.

Ambona.
1 Ni do ambony, ni do żony.

Do niczego niezdatny.

2 Spadła z ambony.

Ksiądz ogłosił jej zapowiedź.

Ambroży św. (7 grudnia).
Na św. Ambroży poprawią się mrozy. — Gluź. 574; Kolb. XVII. 176.

Amen.
1 Jeszcze to nie amen. — Gem. I. 53.

Jeszcze nie amen. Pieśń. Nie koniec jeszcze, jeszcześmy nie wygrali.

2 Tak pewno, jak amen w pacierzu. — Now. 95.

To tak pewne, jak amen w kościele. Petr. 177. To je tak gwésno, jak amen w kóscele. Cen. Kasz. 15.

Amsterdam.
W Amsterdamie, gdzie kwaśne piwo robią.

Ananas.
1 Ananasy, smak kiełbasy.

Albo: daj mu ananasy, a on ci powie, że to kiełbasy. Mówi się tak o człowieku, który się na dobrej rzeczy poznać nie umie.

2 Ananas, ale nie dla nas.

Androny.
Prawić androny.

Baba uporna androny stroi. Comp. Med.
Pleść niedorzeczności, koszałki opałki.

Andrychów.
Nasz Andrychów chociaż lichy, przyodziewa świat w drelichy.

„Mieszkańcy słynnego handlem drelichów Andrychowa mówią z dumą o mieście swoim: Nasz Andrychów chociaż lichy, przyodziewa świat w drelichy. Przysłowie niewiele przesadza, bo andrychowskie wyroby idą aż do Turcji i Afryki.” Łepkowski, Notatki z podróży archeologicznej. Gazeta Warsz. 1854. N. 273.
Andrychów albo Jędrzechów m. w Galicji, w pow. wadowickim.

Andrzej.
1 Idź głupi Jędrisku ze dzwonkiem! — Frischb. II. 205.
2 Jędrek — mędrek.

Andrzej św. (30 listopada).

1 Miękko na Andrzeja, oj! nie dobra nadzieja. — Kal. Ciesz. 679; Wierzb. 181.
Miękko na Jędrzeja... Żup. 65. Gdy miękko na Jędrzeja, tacie dobra nadzieja.

2 Na świętego Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja. — Kolb. M. I 196.

Odm. Na św. Andrzeja błyska pannom nadzieja.
W wigilję św. Andrzeja dziewczęta używają różnych guseł dla zbadania przyszłości, szczególniej dla dowiedzenia się o przyszłym swym narzeczonym, stąd mówią jeszcze: noc Andrzeja świętego przyniesie nam narzeczonego.
3 Na świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja. — Wierzb. 181; Kolb. M. I. 196.

4 Na święty Jędrzéj szukają baby przędzy. — Chocisz. I. 638; Żup. 65.
5 Święty Andrzej grzechem, święta Katarzyna śmiechem.

Co jeszcze ujdzie na św. Katarzynę, to na św. Andrzeja jest już grzechem.

6 Święty Jędrzej adwent przytwierdzi. — Chocisz. I. 638; Żup. 65.

Anglik. Angielski.
1 Blady (chudy), jak angielska śmierć.

2 Co anglik zmyśli, francuz skréśli, a niemiec doma nakrupi, wszystko to głupi polak kupi.

3 Delikatny, jak angielski piesek.