bowiem władza sądownicza oprawców, jak widzieliśmy wyżéj, rozciągała się przedewszystkiem na przestępstwa niebezpieczne dla ogółu, a to po większéj części wtedy, gdy zbrodniarz był notorycznie z rzeczami ze zbrodni pochodzącemi schwytanym, lub publicznie za zbrodniarza ogłoszonym i wywołanym, przeto nie musiało być obcem prawu polskiemu postępowanie, jakie w takich przypadkach kościół z tego rodzaju zbrodniarzami przeprowadzał. Kościół za wpływem prawa rzymskiego[1], stosował do przestępców takich postępowanie krótkie, tak zwane denuncyjacyjne, w zbrodniach zaś notorycznych, nie potrzebujących dowodu, postępowanie „in notoriis”. Oba te rodzaje postępowania były znane i prawu kanonicznemu w Polsce, czego wymownym dowodem jest §. 14 Statutów synodalnych arcybiskupa Janisława z r. 1326[2], wspominający o rzuceniu klątwy „pro manifestis et notoriis causis”. Gdy zaś prawo polskie rozróżniało także przestępstwa notoryczne i uczynek gorący, przeto sądzimy, że właśnie za wpływem prawa kanonicznego postępowanie przed oprawcą, który w tych przypadkach sąd sprawował, było podobne do postępowania in notoriis i denuncyjacyjnego, stosownie do tego, czy zbrodnia była notoryczną, czy nie. Że sąd oprawcy musiał być bardzo szybkim i sumarycznym, dowodziliśmy już przy omawianiu władzy oprawcy, tutaj więc zaznaczamy, że postępowanie przed tym sądem, o ile nam się zdaje, na wzorach prawa kanonicznego się opierało. W XIV wieku jednak w kościele coraz bardziéj był w używaniu nowy proces, od Innocentego III początek swój wywodzący, t. j. proces inkwizycyjny, jako właściwy sposób postępowania w przypadku cięższych zbro-
- ↑ c. 13 in f. D. de off. pross. 1. 18. Congruit bono et gravi Praesidi curare, ut pacata atque quieta provincia sit, quam regit, quod non difficile obtinebit, si sollicite agat, ut malis hominibus provincia careat, eosque conquirat,: nam et sacrilegos, latrones, plagiarios, fures conquirere debet... receptoresque eorum coercere”.
- ↑ St. P. P. P. I, p. 401.
