Strona:Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności - 1887 - Tom 19.djvu/040

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

na wolność wypuszczał[1], poręczający jednak musiał się zobowiązać, że przystawi przestępcę na każde żądanie. Zarazem zabierał rzeczy z kradzieży pochodzące[2], robiąc zapewne rewizyją, i w ogóle przeprowadzał pewien rodzaj śledztwa uprzedniego, mającego wyświecić rzeczywisty stan rzeczy, zanim sprawa przejdzie przed sąd właściwy. O takiém uprzedniém postępowaniu przed oprawcą, wyraźnie nawet wspomina zapiska Krakowskiego grodzkiego sądu z r. 1431[3], mówiąc „super quo (equo furato) sufficienter docuit iusticiario Cracoviensi et postea coram iure domini Capitanei”, i postanawiając „quod eundem equum Jassek recipiat, quia de ipso docuit per vicinos, quia suus est equus”. Widocznie więc jest tu mowa o dwojakiém postępowaniu, raz przed oprawcą, drugi raz przed sądem starościńskim, a nadto mamy tu jeszcze ten ciekawy szczegół, że dowód własności skradzionego konia był prowadzony przez świadków sąsiadów. O istnieniu wreszcie takiego uprzedniego śledztwa, przekonać nas muszą zapiski wykazujące, że oprawca nie tylko więził, ale i wypuszczał na wolność schwytanych[4],

  1. Akta Łęczyckie I. N. 4674 r. 1399 „cum Jaszek Czirchowski (iustic.) D. de S. filium S. in furticinio detinuisset... S. filium suum predictum statuere cum equis et bellista ablatis....” — p. Ibid. I. N. 3604 r. 1391. — Ibid. N. 3605 r. 1391. — Inscr. Castri Crac. I. p. 91 r. 1419 strona przysięga że „non fideiussit statuere J. O. coram Nicolao Knischinski opprawcza in Cracovia super X marcis.
  2. Term. terr. in Lelow lib. II. p. 290. r. 1425: „equum cum sella per iustitiarium receptis apud kmetonem de Malin cum ipsum detinuit.Inscr. Castr. Crac. IV. p. 300. r. 1431 „nobilis P. de L. fideiussit ..... sub pena vadii LX m. cum equo.. cum gladio, magno cultello pharetra, cum quibus ipsum iusticiarius rapuit”.
  3. Inscr. Castr. Crac. IV. p. 364.
  4. Inscr. Castr. Crac. I. p. 77. r. 1419. „Veniens J. de W. contra Nicolaum Gnischiński (oprawca) dixit quod paratus sum nobilibus docere quod predictus Nicolaus Knischinski kmethonem Martinum thabernatorem de K. liberum emisisset et vanum dimisit.