Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/77

obok niego siedział jego stary ojciec. Wszyscy uważali, że Papirjusz jest aż zanadto surowy, ale ten nie cofał ani słowa. Wówczas stary Fabjusz powiedział mu z gniewem: «Ponieważ nie działa na ciebie ani wola senatu ani błaganie ojca o jedynego syna, zwracam się o obronę do trybunów ludowych. Trybuni, ogłoście intercesję przeciw dyktatorowi.»
 Trybuni zwołali lud; jednocześnie na forum wyruszyli i dyktator i obaj Fabjusze i cały senat. I tu nastrój był nieprzychylny dla dyktatora. Wszystkich wzruszył stary Fabjusz, powołując się na świetne zwycięstwo syna: «I za to zwycięstwo chcą go stracić!» — «Tak jest — odparł dyktator — Fabjusz do wielu zwycięstw Rzymian dodał jedno, ale naruszył żołnierski obowiązek posłuszeństwa, a z nim i podstawę wszystkich zwycięstw przyszłych. I jeżeli wy, trybuni ludu, uważacie to za rzecz prawowitą, tedy ogłoście intercesję!» Tu milczenie grobowe zapanowało w hałaśliwem dotychczas zebraniu: wszyscy zrozumieli, że dyktator ma słuszność, że nie kierowała nim zazdrość, lecz troska o wielkość Rzymu. Stary Fabjusz płakał po cichu, milczenie ludu świadczyło mu, że sprawa jego syna jest przegrana. Trybuni spojrzeli na siebie: «Zrzekamy się intercesjj — powiedział najstarszy — ale, dodał, prosimy cię, abyś przebaczył winę Kwinta Fabjusza, zważywszy jego młodość i sędziwe lata jego ojca. — «Przebacz!» jął za nimi błagać cały lud. Poraz pierwszy uśmiech ukaza! się teraz na surowem obliczu Papirjusza. «Dyscyplina wojskowa — powiedział=ocalona została przez wasze ustępstwo, trybuni! Kwincie Fabjuszu, dyktator ci przebacza. Czy się pogodzisz z Lucjuszem Papirjuszem — to zależy od ciebie. Rzymskiemu ludowi zaś, który prosił za ciebie, najlepiej się odpłacisz, jeżeli całe twe dalsze życie dowiedzie mu, że i czasu wojny i pokoju umiesz być posłuszny władzy prawowitej».
 Poczem wrócił do wojska i w wielkiej bitwie zniweczył Samnitów. Jego następcy dalej prowadzili tę sprawę. Pod naciskiem tych niepowodzeń Samnici zaczęli żałować, że kilka lat temu, ulegając namowom