Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/309

mego Antjocha, prawnuka tego Seleuka, który był uważany za syna i ulubieńca Apollina.
 Należy wziąć pod uwagę, że idea takiego okresowego odnowienia świata była wypiastowana przez filozofję grecką. Widzimy ją już w apollińskiej nauce Pitagorasa; przyjął ją do swego systemu i przeciwnik jego, Heraklit, przypuszczając, że okresowo Świat spopiela się w ogniu, fizyka zaś Heraklita była podstawą stoicyzmu, nadwornej filozofji królów pergameńskich. Oczywista, że nauka filozoficzna, nauka o powszechnem spopieleniu, zasadniczo różniła się od proroctwa Sybili o przeznaczeniu, które zawisło nad jednem miastem; lecz można je było pogodzić, zwłaszcza za pośrednictwem astrologji, która po przeniesieniu na grunt grecki, zapuściła korzenie głęboko i wydała liczne a wspaniałe kielki...
 — «Że też chce wam się słuchać tych wszystkich majaczeń greckich!» — Ten gniewny okrzyk słyszano, im dalej tem głośniej, z ust M. Porcjusza Katona, jednego z najgodniejszych uwagi działaczów owej epoki. Pochodził on z Tuskulum, miasta łacińskiego na górze Albańskiej, które już dawno korzystało z rzymskich praw obywatelskich; był to człowiek, prowadzący życie surowe, zajadły domator, a nadewszystko bardzo pracowity gospodarz. Życie jego więc możeby minęło wśród drobnych trosk domowych, gdyby nie jego sąsiad, bogaty patrycjusz L. Walerjusz Flakkus, który zwrócił na niego uwagę i skłonił go do życia publicznego. Tu jednak spotkał wielkie trudności; był <człowiekiem nowym», i jako taki zmuszony był zdobywać sobie miejsce przebojem, miejsce, które z łatwością zajmowali jego arystokratyczni rywale. To uczyniło go zgorzkniałym i zjadliwym. Jako kwestor został przydzielony do konsula Scypjona; sympatje greckie tego ostatniego były głęboko wstrętne dla starorzymskiej duszy chłopa tuskulańskiego, i tutaj zaczęła się jego nienawiść do zbawcy ojczyzny, która przyniosła mu smutne zwycięstwo w dwadzieścia lat potem.