Strona:PL Stendhal - O miłości.djvu/99

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

biety tego typu upajają się dumą swego kochanka, zamiast jego kosztem dawać upust własnej dumie.
Charakter księcia de Lauzun (owego z roku 1660[1]) — o ile w pierwszym dniu zdołają mu wybaczyć jego brak urody — nieodparty jest dla kobiet tego rodzaju, a może dla wszystkich kobiet wyższych; wielkość bardziej podniosła jest im niedostępna; spokój oka, które widzi wszystko i nie przejmuje się szczegółami, wydaje im się chłodem. Czyż nie słyszałem na dworze w Saint-Cloud kobiet, utrzymujących że Napoleon ma charakter suchy i prozaiczny?[2]. Wielki człowiek jest jak orzeł, im wyżej się wznosi, tem mniej jest widziany, ukarany za swą wielkość samotnością duszy.
Z dumy kobiecej rodzi się to, co kobiety zwą brakiem delikatności. Sądzę, że to dość jest podobne do tego, co królowie nazywają obrazą majestatu: zbrodnia tem niebezpieczniejsza, iż popada się w nią nieświadomie. Najczulszy kochanek może być oskarżony o brak delikatności, jeśli nie jest zbyt inteligentny i, co smutniejsze, jeśli się ośmieli poddać największemu czarowi miłości, owemu szczęściu aby być zupełnie naturalnym z ukochaną istotą i nie myśleć o tem co do niej mówi.

Oto rzeczy, których szlachetne serce nie domyśla się nawet

  1. Wyniosłość i odwaga w rzeczach wielkich, ale czujność na rzeczy drobne; temperament gwałtowny i żółciowy. Jego zachowanie z panią de Monaco (Saint Simon, V, 383); jego przygoda pod łóżkiem pani de Montespan, gdy król był u niej. Bez tych drobiazgów, charakter ów jest niepojęty dla kobiet.
  2. When Minna Toil heard a tale of woe or of romance, it was then her blood rushed to her cheeks, and shewed plainly how warm it beat notwithstanding the generally serious composed and retiring disposition which her countenance and demeanour seemed to exhibit.
    („Kiedy Minna Toil słyszała opowieść tragiczną lub romansową, krew nabiegała jej do twarzy, okazując jasno, jak namiętnie — mimo zwykłej powagi i wstrzemięźliwości — biło jej serce“).
    The Pirate, I, 33.

    Ludzie pospolici widzą chłód w duszach takich jak Minny Toil, które nie uważają aby codzienne drobiazgi warte były ich wzruszenia.