Przejdź do zawartości

Strona:PL Rolland - Żywot Michała Anioła.djvu/094

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

76

. 12-go Florencja kapitulowała, a cesarz oddał miasto komisarzowi papieskiemu, Valori’emu. Rozpoczęły się kaźnie. W ciągu pierwszych dni nic nie zdołało powstrzymać zemsty zwycięzców; najlepsi przyjaciele Michała Anioła, — Battista della Palla na ich czele, — zostali zgładzeni przedewszystkiem. Michał Anioł ukrył się, jak powiadają, w dzwonnicy kościoła San Niccolo-oltr’ Arno. Miał słuszne powody do ukrywania się: rozeszła się bowiem pogłoska, iż zamierzał zburzyć pałac Medyceuszów. A jednak Klemens VII nie stracił bynajmniej przywiązania do niego. Jeśli wierzyć Sebastjanowi del Piombo, był papież wielce zasmucony tem wszystkiem, czego się dowiadywał o Michale Aniole podczas oblężenia, zadowolnił się jednak wzruszeniem ramion oraz słowami: „Michał Anioł jest w błędzie: nie uczyniłem mu nigdy nic złego“[1]. Gdy opadł pierwszy gniew proskryptorów, pisał Klemens VII do Florencji, aby odszukano Michała Anioła, dodając, że gdy zechce pracować nadal nad grobowcami Medyceuszów, należy się doń odnosić z wszystkiemi względami, na jakie zasługuje[2].

Michał Anioł wyszedł ze swego ukrycia i podjął pracę na chwałę tych, przeciw którym walczył. Uczynił człek nieszczęsny coś jeszcze: dla narzędzia niskich czynów papieża, Baccia Valori’ego, mordercy jego przyjaciela, Battisty della Palla, obiecał wyrzeźbić Apollona, dobywającego strzałę z kołczana[3]. Niebawem, zaprze się swych przyjaciół florenckich[4]. Żałosna słabość wielkiego człowieka, który takiemi aż tchórzostwami okupywać musiał swe rojenia twórcze przed morderczą brutal-

  1. List Sebastjana del Piombo do M. A. (29 kwietnia 1531 r.).
  2. Condivi, — Dnia 11 grudnia 1530 r. papież przywrócił pensję Michałowi Aniołowi.
  3. Jesienią 1530 r. — Posąg ten znajduje się we florenckiem Museo Nazionale.
  4. W 1544 r.