Przejdź do zawartości

Strona:PL Linde - Słownik języka polskiego 1855 vol 2.djvu/557

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.
543

Pochodz. nakuglować, wykuglować, rozkuglować.

KUJAN, KOJAN, a, m., [z franc. coïon, coyon = leniwiec, próżniak, 2]; łajdak, hultaj, ein Coujon, liederlicher Kerl. Już to nie będzie z panów pan, I natura szlachecka, ale własny kujan. Klon. Wor. 55. Z dzieci wielkich mędrców siła bywa kujanów, miasto filozofów. Falib. Dis. H. Gruby kojan. Jeż. Ek. F 3.

KUJAWY, Gen. Kujaw, prowincya Polska, zawiera wojew. Brzeskie Kujawskie i Inowrocławskie. Dykc. Geogr. 2, 52, die ^romnj Kujmuen. KUJAWIANIN, z gruba KUJAWIAK, a, m.j, z Kujaw rodowity, ein Kujavianer. KUJAWIANKA, i, i., bte fiujaoianerinn. KUJAWSKI, a, ie, od Kujaw, »on Siijaoien, Sujamfd). Biskupstwo Kujawskie było założone w Kruświcy, ale potym do Wrocławka przeniesione zostało. Dykc. Geogr. 2, 52. Brzeście Kujawskie, mówi się dla różnicy od Brześcia Litewskiego, ib. 1, 102. — Prov. Po Kujawsku * łup cup po sobie, ranferifdj, fłreitfud)tig. Nie żyj po Kujawsku, Kędy trzeba testament gotowy zostawić W domu, gdy na ucztę jedziesz. Opal. Sut. 6.

1. KUJĘ ob. Kować, Kuć. 2. KUJĘ ob. Kukać.

KUKAĆ, ał, a, intrans. contin., Kuknąć jednotl., kuć, kuł, kuje niedok., głos kukawki czyli gżegżołki wydawać, Boh. kukati, kukawati; Sorab. 1. kukacź; Yind. kukujem; Carn. kukajnam; Croat. kukujem; Ross. KOKOBaTb, KOKyro, KyKyio, (Kynaib, Rynny™ pisnąć); Eccl. nynaio; Lut. cucubo; (Boh. kaukati, kauknauti spectare, adspicere); fctyre^en, roie ber ©ucfgucf, ©utfgud rufen, gucfgticfen. Tu wdzięcznie śpiewają słowiki, A tam głośne po gibkich kukają gżegżołki Gałęziach. Kulig. 123. Kukułka kuka. Pot. Syl. 28. Już skowronek na górze pięknie przepióruje, Słowiczek we krzu krzyczy, gżegżołeczka kuje. Rej. Wiz. 34. — fig. Do czasu się stosując, tam kuknąć nie wadzi, Kędy do sławy dobrej okazya radzi. Pot. Jow. 27. ulała cum lupis, kiedy przyjdziesz między wrony, krakaj. KUKAWKA ob. Kukułka.

KUKLA, i, z., (Roh. et Slou. kukła, kuklice, kuklićka; Hung. tsaklya; Rag. kukuglizza, kikka; Rosn. kikka, percin; Croat. kuchka, kika; Ross. Kynyib; Gall cucule, coqueluchon; (Ross. kokouihhich gatunek ubioru na głowie u chłopek); Lat. cucullus); § 1. kapiea mniska, bie Sogel, fiogel&au&e, Sugeltyau&e ber SKóndje. Kuglarze owi święci z powrozy, z kukłami. Rej. Wiz. 161. — §. 2. Kukla, KUKIEŁKA, i, i, demin., bochenek chleba podługowaty, gniotka, ein Idnglidjeg 33rot, ein ffiecfen; (Ross. nyiua, nyKOJKa lalka; poczwarka motylowa). Wziął gomółkę i kukłę w tobolę. Pieśń. 43. Kukla szelągowa. J. Kchan. Frag. 21. Tak dobra kukiełka, jako i biały chlćb. Rys. Ad. 67. Chłopek nieborak Kukiełkę w garści kruszy za półtorak. Pot. Jow. 129. Towary te jak ciepła kukiełka przedawać się będą. Torz. Szk. 1*24. Dla przyjaciela najlepiéj kukiełkę kupić, bo jeśli się mu nie podoba, tedy ją sam zjesz. Rys. Ad. 12. Pomnij, że w jednej łodzi pływasz ze mną Jedząc Hirpinie kukiełkę wzajemną. Pot. Syl. 68., Pim. Kam. 14. — Z gliny robić kukiełkę. Torz. Szk. 86. (bochenek).

KUKŁAĆ, ał, a, cz. niedok., skukłać dok., (cf. kudlić, cf, Ger. fuj, fujen); bić, rwać włosy, wybijać, drapać, szarpać. męczyć, propr. et fig. ftfilagen, jaufen, tyerum reigert, qunlen. Nieprzyjaciół tych przedtym, dosyć często kukłali. Petr. Et. 182. Bardzo przykro kukłają u nas tych nędzników. Rej. Wis. 161. Boi się kto kogo, wnet go skukle, aby się go więcej nie bał. Petr. Pol. 109. Maryusz Cymbrów skukłał, i tak starł w niwecz, że ledwie się znalazł, ktoby nowinę klęski do domu zaniósł. Opal. Sat. 110. *Delijunaków było z sędziakiem sześć tysiąc, Których nasi zkukłali, igrając, nie licząc. Weresz. Pol. C. 2 b. Gdyby ich raz skukłał, trudnoby wskórali. Weresz. Pob. C. 3 b. Co za sławę dostawasz, leniwki kukłając? superando inertes? Żebr. Ow. 262, Panowie takie konstvtucye tworzą, któreby tylko kukłały ubogich, a onych żeby dotknąć nie mogły. Gorn. Wz N 3. Bolesław zwojował Ruś i Węgry z Czechy, z Morawiany, Skukłał i buntowniki Pruskie z Pomorzany. Gwagn. 36. Ufasz pono żołnierzowi twemu, A żeś to kilka skukłał po jednemu, Masz zwalczyć wespół wszystkich zjednoczonych. P. Kchan. Jer. 48. Ubiór pomierny, nie skukłany, dziwnie wymyślony. Rej. Wiz. 18. (rozkudłane włosy, fryzury). KUKLAS, a, m., długi ptaszy nos, czyli dziób, jak bociani. Tr., eitt langer ©djnabcl, ein ©tordtfdjuakl, SeityerfctynaDel. KUKLASTY, a, e, podługowaty. Cn. Th., Idngltdftf. ’Malony jabł — czyste albo dynie okrągłe malonom podługowatym i kuklastym są korzeniem i kwiatem podobne. Syr. 1186,. Rag. kukugljast cucullatus. KUKLIK, a, m., caryophyllata, Scnebicteurours, rośnie w lasach, na łąkach, przy parkanach, liście podobne poziomkowym’. Kluk. Rośl. 2, 231.. Krup. 5, 205., Urzęd. 151; Croat. kukuvjek; Ross. rpann.iaib, micrei^s, rpeóuHKi.

KUKNĄĆ ob. Kukać.

KUKRACHTY, ów, plur., n. p. Kwaszą kukrachty z okoniów, i tym psa parszywego smarują. Ostror. 23. cf. kuchro.

KUKSA, KUKZA, y, i., KUX, u, m., ber Sur, Sergfur. Miejsce na kopalnią wyznaczone dzieli się na 128 części, kuksami zwane. Kluk. Kop. 2, 282. Część, którą“ kto ma w górach, zowie się kux. Gał. Cyw. 3, 164. W Niemczech 4 kuxy należą właścicielowi kopalni; kuxa zaś jest 128 część rzeczy wykopanych, ib. 1, 67.

KUKSAĆ kogo cz. niedok., skuksać dok., kuklać, szturkać łokciem, boksować, etnem 6tof5e mit bem 6Henbogen m> fefcen. Godzieneś być skuksanym. Teat. 31, 83.

KUKU! głos kukawki czyli gżegżołki. Cn. Th. ©udgud!

KUKUBA, y, ż., cucubalus, rodzaj rośliny; jest Tatarska, Syberyjska etc. Kluk. Dykc. 1, 165, wyżpin. Jundz. 246, Setyen, grojSer #nl/nerbi(5.

KUKUŁCZĘ, ęcia, n., pisklę kukułcze, das 3nuge des ©ud* gucfl. Pokrzywka podrzucone kukułczęta wylęga. Klon. Wor. 61. KUKUŁCZY, a, e, Ross. кокушечій, кокушкинъ, od kukułki, ©ncfgiicfś . Dzielił się kukułczy syn gniazdem i obłowem z synami cnego łoża. Klon. Wor. 63. (bękart). KUKUŁKA, KUKUŁECZKA demin., i, ż., der ©udfgutf, kukawka, gżegżołka, cf. ożarka; (Boh. kukawka, kukačka, zežhulka, krahulka, krahulenka; Slov. kukučka, kukuk; Hung. kakuk; Sorab. 2. kukawa; Sorab. 1. kokula; Vind. kukouza, kukoviza, kukaliza; Carn. kukovza; Croat. kukuvacha, kukuvicha; Dal. kukavicza, ku-