Przejdź do zawartości

Strona:PL Jan Łoś - Wiersze polskie w ich dziejowym rozwoju.djvu/9

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
WSTĘP

Poszukiwania niniejsze wykażą, że zasadniczych typów wierszowania polskjego jest kilka, a w ich zakresie zawiera się mnóstwo odmian, czyli typów jednostkowych, które na setki rachować można. Najpowierzchowniejszy przegląd wierszy obcych wskazuje też, że, poza wierszowaniem polskiem, systemy innych narodów i wieków dość znacznie się różniły i dziś się różnią od słowiańskich i polskich w szczególności. Dla uniknięcia nieporozumień, musimy przeto choć w najogólniejszych zarysach przedstawić zasady wersyfikacyjnych systemów obcych, zwłaszcza tych, które mogły mieć lub istotnie miały wpływ na wersyfikację polską.
System metryczny był najprawdopodobniej oryginalnie wymyślony przez starożytnych Greków, potem zapożyczony od nich przez Rzymian. Wiersze greckie miały ściśle określony czas trwania i dzieliły się na stopy, mające wartość podobną do taktów w muzyce mensuralnej np.:

²⁄₄
|
|
|
|
|
𝄾 
||
Est in con– spec tu Te– ne dos, no tis– si– ma fa– ma

Budowa stóp oddzielnych może być rozmaita i stosownie do tego noszą one różne nazwy, zależnie od stosunku między samogłoskami długiemi a krótkiemi, między akcentowanemi a nieakcentowanemi i zależnie od liczby składających się na jedną stopę zgłosek; np. w przytoczonym wierszu mamy dwa typy stóp: ∸− (spondej) i ∸⏑⏑ (daktyl) i tylko ostatnia stopa może być spondejem albo trochejem: ∸⏑. Oczywiście przeto wiersze metryczne we właściwem tego słowa znaczeniu mogą istnieć tylko w języku, znającym różnice iloczasowe