po wielekroć napastowana, nigdy jednak od żadnego pod jarzmo nie była ugięta. Krainato[1], w której zdrowe powietrze, żyzna rola, las miodopłynny, rybna woda, bitni wojacy, pracowici sielanie, konie wytrwałe, robocze woły, mleczne krowy i wełniste owce. Lecz abyśmy się nie zdawali zbyt rozwlekłym okrążać zachodem, powróćmy do założenia naszego według zamiaru. Jest zaś zamiarem naszym pisać o Polsce, a mianowicie o jej książęciu Bolesławie, i z tegoż powodu wywołać na jaw niektóre czyny jego poprzedników, pamięci godne. Teraz więc tak opowieść naszą snuć poczniemy, abyśmy od korzenia sięgnęli do konaru drzewa. W jaki następnie sposób dostał się temu plemieniu zaszczyt książęcy, wyświeci to z kolei przedsięwzięty porządek opowieści.
- ↑ 2) Patria, w znaczeniu kraj lub ojczyzna.
Długo nie mieliśmy odpowiedniego w mowie naszej wyrazu, na oddanie „patria“, w dwojakiém tém znaczeniu używanej przez Galla. Za panowania jeszcze w Polsce Zygmunta Augusta, wyraża się Górnicki: „Obrócili się do tego, aby patryi swej użytecznymi byli. Nie o to nam jednak idzie, ażeby oznaczyć datę, w której po raz pierwszy „patria“ oddaną zostaje przez wyraz „ojczyzna“, więcéj zewzględu na tekst Galla, zastanawiać nas powinna różnica, między wyrazem tym, wymawianym przezeń z pewnym naciskiem, jakby przez jej rodaka, powodowanego miłością ku niej i wdzięcznem uczuciem, a gdzieindziéj wymawianym obojętniéj, jak gdy się wyraża opisując wyprawę Krzywoustego do Prus pogańskich (ks. 3, roz. 24), „quia nullus aditus in illam patriam nisi lacubus et paludibus invenitur“, w innym rozdziale ten wyraz zastępując przez regionem lub terram. W żadnym razie do wyrazu Górnickiego patryi nie wrócimy, któryby może nawet niezrozumiałym był dzisiaj, w znaczeniu, jakie pisarz XVI wieku do niego przywiązuje.
