Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/231

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

ziona. Łodygi i liście pokryte sztywnymi, parzącymi włoskami; końce włosków są kruche i obłamują się przy najlżejszym dotknięciu. Ostry, gryzący sok rośliny, przenikając do ranki, wywołuje palenie. Liście podłużnie-sercowate, ostro zakończone, ciemno-zielone, grubo piłkowane. Kwiaty drobne, żółto-zielonawe, zebrane w zwisłych kłosach. Smak cierpki, śluzowato-słonawy. Zapachu nie ma.
ROŚNIE pod płotami, w pobliżu mieszkań ludzkich, na rumowiskach, w starych ogrodach, na miejscach nieco zaniedbanych, lecz urodzajnych; uprawiają ją w Indiach i w Chinach. Lubi położenie zacienione. Na ziemi pulchnej, żyznej, próchnicznej, nieco wilgotnej, rozrasta się wspaniale, tworząc niekiedy istne lasy.
UPRAWIAĆ ją warto na miejscach próchniczych, gdzie brak składników potrzebnych dla innych roślin, zwłaszcza na nizinach, w miejscach zacienionych, ale nie na kwaśnych bagniskach. Służy jej wszelki nawóz, nawet świeży. Młoda kultura wymaga pielenia i podlewania gnojówką. Innej opieki nie potrzebuje.
KWITNIE w lipcu i sierpniu.
ZBIERA SIĘ liście od maja i suszy w cieniu i silnym przewiewie. Korzenie zbiera się późną jesienią; suszyć w piecu po chlebie.
SKŁADNIKI: Ostra substancja wyciągowa, śluz, garbnik, nieco kauczuku, potas, siarka, niedokwas żelaza, saletrzan wapnia, kwas mrówczany.
DZIAŁA moczopędnie, hemostatycznie, czyści krew, zmniejsza gorączkę. Parzące włoski pokrzywy składają się z jednej tylko stożkowatej komórki, rozszerzonej u spodu jak cebula i zakończonej u góry małym guziczkiem. W tej to komorze tworzy się piekący płyn; kiedy włosek utkwi w skórze, łamiąc się zostawia w niej trudny do wydobycia guziczek; jad zaś przenika do krwi. Dla utworzenia bąbla na skórze ludzkiej wystarcza 150-tysiączna część kropli jadu. Jad ten jest najsilniejszy ze wszystkich znanych trucizn; lecz dzięki „homeopatycznemu“ rozdrobnieniu nie szkodzi człowiekowi, przeciwnie, czyści krew i przywraca organizmowi siły żywotne.