Pulmonaria officinalis L. — Płucnik lekarski, 109. Symphytum officinale L. — Żywokost lekarski, 116. Tussilago farfara L. — Podbiał zwyczajny, 121. Verbascum thapsus (thapsiforme) L. — Dziewanna wiązkowata.
Godny uwagi dział ziołolecznictwa stanowią klizmy roślinne. Odbytnica, zwłaszcza w dolnym swym końcu, jest bardzo ważnym narządem, służącym do wydalania z organizmu odpadków gnilnych oraz jadów chorobliwych. Klizmy pobudzają tę czynność odtruwając organizm.
Do używanych w postaci wlewek należą rośliny:
1. Obfitujące w kwasy i pobudzające czynności wydzielcze:
1. Achillea millefolium L. — Krwawnik pospolity, 36. Cochlearia officinalis L. — Warzęcha lekarska, 60. Leontodon taraxacum L. — Brodawnik mieczowaty, 96. Rumex acetosa L. — Szczaw pospolity, 103. Saponaria officinalis L. — Mydlnica lekarska, 120. Valeriana officinalis L. — Kozłek lekarski i wiele innych.
2. Bogate w garbnik i wzmacniające: 55. Juglans regia L. — Orzech włoski (liście), 89. Quercus pedunculata Ehrh. — Dąb (kora), 97. Ruta graveolens L. — Ruta ostrowonna (ogrodowa), 99. Salvia officinalis L. — Szałwia lekarska.
3. Uśmierzające kurcze i łagodzące: 31. Matricaria chamomilla L. — Rumianek zwyczajny, 113. Tilia europaea L. — Lipa (kwiat), 120. Valeriana officinalis L. — Kozłek lekarski i wiele innych.
4. Przeciwgnilne: 67. Melissa officinalis L. — Rojownik lekarski, 69. Mentha piperita L. — Mięta pieprzowa, 76. Origanum majorana L. — Majeranek ogrodowy, 89. Quercus pedunculata Ehrh. — Dąb (kora), 112. Thymus serpyllum L. — Macierzanka pospolita.
Umiejętność uzyskiwania z roślin korzyści dla człowieka sięga najdawniejszej starożytności. Przede wszystkim zwrócono uwagę na te części roślin, które najbardziej nęciły wzrok i powonienie, więc na barwne, pachnące, pełne soku owoce i jagody. Następ-
