Strona:PL Adam Próchnik - Ignacy Daszyński życie praca walka.pdf/72

wezwano Daszyńskiego do Belwederu. Zaproponowano mu nie tekę spraw zagranicznych, jak przypuszczał, ale nieokreślone stanowisko wiceprezesa Rady Ministrów w nowym rządzie. Daszyński nie chciał wejść do takiego rządu i w takiej roli. Piłsudski wywarł jednak na niego nacisk. „Zastrzelę się i powiem, że przez Ciebie“ — zagroził. Daszyński ostatecznie więc przyjął to stanowisko, ale zastrzegł sobie, że będzie miał powierzone pewne określone kompetencje, a mianowicie propagandę zagraniczną i wewnętrzną. Zgodzono się na to, ale potem Piłsudski skreślił propagandę wewnętrzną, zostawiając tylko zagraniczną.
 W ten sposób powstał rząd Witosa-Daszyńskiego, rząd koalicyjny, na którego czele jednak postawiono w poczuciu powagi chwili chłopa i wodza robotników. Daszyński był autorem deklaracji nowego rządu. W tym ciężkim, trudnym i przełomowym momencie Daszyński reprezentował w rządzie siłę, energję i zdecydowanie klasy pracującej. W ogólnym nastroju paniki odbijało się jego męskie, odważne stanowisko. Niechętny mu naogół Biliński pisze z okazji swej bytności u Daszyńskiego: „Przy tej sposobności stwierdziłem z zadowoleniem, że owego 10-go sierpnia 1920 r. p. Daszyński zapatrywał się na niebezpieczeństwo wojenne z silną dozą odwagi i wiary“. On też najenergiczniej przeciwstawił się wszelkim projektom ucieczki rządu z Warszawy, a gdy zapadła tego rodzaju uchwała, przeprowadził jej cofnięcie. W owych przełomowych dniach sierpniowych zachował pełny spokój i z całem poczuciem wyjątkowej odpowiedzialności kierował sprawami państwa. Dnia 12 sierpnia był z Witosem w Belwederze. Piłsudski wyjeżdżając do armji złożył na ręce rządu rezygnację ze stanowiska Naczelnika Państwa. Zalecił zachowanie w Warszawie spokoju. Minęło kilka decydujących dni. Dnia 16 sierpnia przybył do Daszyńskiego gen. Weygand i przyniósł mu wiadomość o zwycięskim wyniku bitwy pod Warszawą. Daszyńskiego ogarnęło wielkie wzruszenie.
 Głównem zadaniem Daszyńskiego było zorganizowanie propagandy zagranicznej. Wydał na te cele 58 miljonów marek i powołał do życia placówki propagandy w całym szeregu ośrodków. Zorganizował też robotę poza frontem bolszewickim.
 W miarę sukcesów polskiej ofensywy Daszyński starał się kierować polityką rządu ku zagadnieniom pokoju i dążył do