Przejdź do zawartości

Strona:PL Adam Próchnik - Ignacy Daszyński życie praca walka.pdf/21

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i Krakowa z owym programem komunizmu słowiańskiego, zetknęli się z tamtejszymi socjalistami i wrócili wkrótce do Stanisławowa z kufrem literatury socjalistycznej, którą młodzi chłopcy zaczęli gorączkowo pochłaniać. Niebawem bracia Daszyńscy i większość ich kolegów została pozyskana dla socjalizmu. Był to rok 1882. Odtąd życie Daszyńskiego było nierozerwalnie związane z ideą socjalistyczną. Jego gorące serce, pełne namiętnego protestu przeciw okropnej, krzywdzącej, niesprawiedliwej rzeczywistości, znalazło wreszcie drogę walki. Na drodze tej zostanie już przez całe życie.
Tymczasem miało się już ku końcowi jego życie szkolne. Zadenuncjowany przez kolegę za wykład o rewolucji 1848 r., który wygłosił na pauzie do kolegów, został, choć był w nauce pierwszym z uczniów, wydalony z gimnazjum.
Rozpoczął teraz pracę samouka. Dla wielu działaczy okres wyjścia z normalnego toru szkolnego był płodny w skutki. Waryński po usunięciu go z instytutu technologicznego rzucił się w wir książek. Podobnie Daszyński zagrzebał się w lekturze dzieł naukowych. Kilka najbliższych lat poświęcił pracy nad sobą. Budował podwaliny dla przyszłych lat walki. Może nawet chwilowo ucierpiała na tem jego czynna działalność, natomiast pogłębiła się podstawa na której się opierał. Urosła i wzbogaciła się jego świadomość socjalistyczna. Uzbroił się w potężną broń wiedzy i teorji. Stał się głęboko przekonanym socjalistą i ugruntował swą wiarę na niewzruszonym fundamencie nauki.
Lata najbliższe były jednak równocześnie latami ciężkiego borykania się z losem. O kontynuowaniu nauki szkolnej nie było mowy, bo go do żadnej szkoły przyjąć nie chciano. Zaczął się okres tułactwa i nędzy. Po krótkim pobycie we Lwowie znalazł się w Drohobyczu na posadzie pisarza u adwokata z pensją 12 guldenów miesięcznie. Poznał to środowisko bezlitosnego wyzysku i nędzy, zaczął pracować wśród tamtejszych robotników i chłopów, nawiązał kontakt z pierwocinami ruchu socjalistycznego. Tu stawia też pierwsze kroki na polu pracy publicystycznej. Pisze do miejscowej radykalnej gazety artykuły i notatki o losie robotnika borysławskiego.
Z Drohobycza przeniósł się do Lwowa. Podstawą jego egzystencji były lekcje, udzielane dzieciom biednych rzemieślników. Zarabiał znów 12 guldenów i mieszkał w wilgotnej izbie z cze-