Przejdź do zawartości

Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/54

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Nazywają też szczep nasz indoeuropejskim, a Niemcy używają wcale niewłaściwej nazwy indogermański; dawniej to samo prawie wyrażano nazwiskami szczepu kaukaskiego lub jafeckiego.

Plemiona aryjskie.


Niema na to wskazówek dziejowych, ale z różnych kombinacyi językowych, archeologicznych i gieograficznych wywnioskować się daje pewien porządek wyłaniania się kolejnego plemion z gniazda przeddziejowego Aryów. Zdaje się więc, że z kolebki tej, w której mówiono jeszcze jakimś wspólnym, pradawnym językiem aryjskim, wynurzyli się najpierw Aryowie azyatyccy, t. j. Indowie i Persowie, bardzo blizko językowo i kulturalnie z sobą spokrewnieni; pierwsi zajęli półwysep indyjski, postępując zwolna od północy ku południowi; przynieśli z sobą już do pewnego stopnia rozwiniętą kulturę, jak to widać z porównania wyrazów kulturalnych ich języka z mowami innych, a zwłaszcza perskich współplemieńców.
Przez ciąg kilkotysiącletniego pobytu swego w nowych siedzibach Indowie wyrobili bogatą literaturę, głównie w języku sanskryckim, wysnuli bujne pasmo ewolucyi religijnej i artystycznej, ale politycznie, ugrzązłszy w niewoli, w przesądach kastowych i apatyi, nie odznaczyli się postępem społecznym i do dziśdnia z odrętwienia wiekowego obudzić się nie mogą. Sanskryt jest już dzisiaj językiem umarłym, jak np. łacina i starosłowiańszczyzna; poszło od niego kilka dzisiaj żyjących odnóg językowych, zwanych kaszmirską, pendżabską, hindostańską, bengalską i t. d.
Jednocześnie z praojcami Indów, z gniazda aryjskiego wyszli i osiedlili się w Iranie przodkowie Persów dzisiejszych; mówili oni i pisali w dwóch językach, bardzo blizkich siebie i sanskrytu: w staroperskim i starobaktryjskim czyli zendzkim; nazywają ich Erańczykami, a siedliska ich Eranem (Iran dzisiejszy). Potomkami ich są Persowie dzisiejsi, a najbliższymi powinowatymi byli starożytni mieszkańcy Frygii i Licyi, oraz koczujący nad północnemi brzegami morza Czarnego Scytowie i Sauromaci, a także żyjący dzisiaj Kurdowie, Ormianie i Osetowie kaukascy. Przez Scytów dostały