Powiat | Na 1,000 mieszkańców było Polaków | |
w r. 1885 (Nadmorski) |
w r. 1900 (Spis urzęd.) | |
Kwidzyn ... | 379 | 363 |
Susz ..... | 141 | 76 |
Lubawa .... | 815 | 805 |
Grudziądz ... | 326 | 288 |
Brodnica ... | 693 | 659 |
Wąbrzeżno .. | 594 | 578 |
Toruń .... | 433 | 439 |
Chełmno ... | 537 | 537 |
Świecie .... | 538 | 544 |
Tuchola .... | 726 | 653 |
Chojnice ... | 543 | 545 |
Człuchów ... | 162 | 144 |
Złotów .... | 274 | 277 |
Wałcz .... | 15 | 5 |
Ze statystyki tej zdaje się wynikać, że ludność polska w ciągu 15 lat XIX stulecia zwiększyła się bezwzględnie w większej części powiatów zachodnio-pruskich, procentowo zaś zmniejszyła się prawie we wszystkich powiatach. W rzeczywistości jednak tych nierównomiernych obliczeń tak samo porównywać ze sobą nie można, jak spisów urzędowych z lat 1890 i 1900, które zdają się dowodzić, że liczba Polaków zwiększyła się także w stosunku procentowym. Wobec niemożliwości dojścia do wniosków, któreby nie ulegały wątpliwości, zadowolimy się stwierdzeniem, że z wymienionych w naszem zestawieniu 24 okręgów, Polacy tylko w jednym stanowili więcej, niż 75%, w 12 więcej niż 50%, Niemcy zaś w 6 więcej niż 75, a w 12 więcej niż 50% mieszkańców. Dodać trzeba, że trzy powiaty, nie wymienione w naszem zestawieniu: Gdański nizinny i oba Elbląskie, posiadają ludność prawie czysto niemiecką.
W obliczeniach, dotyczących dwóch powiatów prow. Pomerańskiej, oraz Warmii i Mazowsza odstępujemy zupełnie od przytoczenia cyfr porównawczych z lat dawniejszych. Wymienimy tylko liczbę Polaków i katolików i podamy procentowy stosunek ludności