Strona:Marya Dynowska - Hieronim Morsztyn i jego rękopiśmienna spuścizna cz.2.djvu/29

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
23
Hieronim Morsztyn i jego „Sumaryusz“.

tami 1593 a 1600. Hieronim z Piotrem występują w nich jako małoletni, w towarzystwie opiekunów.
Dopiero w roku 1599 pojawia się Hieronim, tym razem w aktach grodzkich[1], jako pełnoletni, na własną rękę, bez opiekuna sprawy pieniężne załatwiający, a więc zaciągający zobowiązania materyalne, udzielający pożyczek i t. d. Jeżeli zatem, zgodnie z tem, co podaje Helcel[2] i Dąbkowski[3], było tendencyą w prawie koronnem, by pełnoletność i wyjście z pod opieki tutora na rok 18 oznaczyć, to, odejmując od 1599 roku lat 18-cie, otrzymujemy rok 1581, który byłby rokiem urodzenia Hieronima Morsztyna.
A teraz zasadnicze zapytanie. Czy jest ów Hieronim poetą, o którego nam chodzi? Jedynym argumentem pozytywnym, który za tem przemawia, jest pokrewieństwo z Łaskim Olbrychtem. Daty zeszłyby się również.
Syn wielickiego bachmistrza, zrodzony w 1581 r., jest rówieśnikiem Gostomskiego, około 1600 roku może rozpoczynać poetycką karyerę, może w 1606 drukować „Światową Rozkosz“. Wobec niego ustąpić powinien i kanonik krakowski Rzepeckiego, syn bardzo problematycznego kasztelana rawskiego, którego śladów egzystencyi nie odnajdujemy w aktach i który jedynie nieścisłości Niesieckiego żywot swój na kartach Herbarza zawdzięcza, oraz stolnik bielski Mecherzyńskiego, należący do późniejszego pokolenia, nie syn bachmistrza Floryana, lecz wnuk po jego młodszym bracie, zrodzony nie z Łaskiej, lecz z Królewskiej.[4]
Co do daty śmierci poety wiemy, że nie żyje już w 1645 roku. W wierszu bowiem Andrzeja Morsztyna, pisanym w tymże roku na uczczenie zgonu Waleryana Otfinowskiego[5], zmarły już Jarosz Morsztyn wita wraz z innymi na tamtym świecie dostojnego tłumacza Georgik i Metamorfoz. Ale kiedy umarł?

W Dykcyonarzu Juszyńskiego (II, 380) odszukałem wzmiankę o utworze makaronicznym Orzelskiego p. t. Macaronica Mar-

  1. Acta castrensia. Inscriptiones lib. 165, str. 7, str. 947.
  2. Prawo prywatne polskie. Kraków, 1874, str. 43.
  3. Prawo prywatne polskie, t. I, str. 216, 217.
  4. Jan, syn Franciszka Morsztyna, ożeniony z Jadwigą Królewską, „de Królewo“. Act. castr. Inscrip. 1595 r., str. 860, lib. 154.
  5. W wierszu tym Otfinowskiego ciało wnoszą do grobu sami poetowie:

    Najprzedniej Owidyusz z Wirgilim Maronem;
    Bo oni z narodami pod zimnym Tryonem
    Z łaski jego, ichże się językiem zmawiają,
    Lecz i jego ziomkowie niech im pomagają:
    Dwaj Kochanowscy, Morsztyn Jarosz, Naborowski itd.

    Por. Andrzej Morsztyn, Poezye. Warszawa, 1883, s. 177.