Przejdź do zawartości

Strona:M. Skłodowska-Curie - Promieniotwórczość.djvu/204

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

tylacje. Scyntylacje należy oglądać bądź w zupełnej ciemności, bądź w niezmiernie słabym czerwonym świetle.
Jonizacyjne metody wykrywania cząstek. Ilość elektryczności, wyzwolona w komorze jonizacyjnej wskutek przejścia jednej cząstki α, jest znacznie większa od ładunku, który może być dostarczony przez cząstkę β; jest to jednak ilość co najwyżej rzędu 10—4 j. es., zbyt mała, aby spowodować dostrzegalne odchylenie w zazwyczaj używanych przyrządach elektrometrycznych. Można jednak wykryć ten ładunek za pomocą metod elektrometrycznych, opartych na zjawisku jonizacji spowodowanej zderzeniami lub za pomocą odpowiednich urządzeń wzmacniających. Metody te, opisane w § 72, mogą być również zastosowane do wykrywania cząstek β, a nawet fotonów γ; w tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z działaniem promieni wtórnych, fotoelektronów lub elektronów Comptona (§§ 29 i 30). Istnieją również elektrometry niezmiernie czułe, pozwalające wykryć działanie jonizacyjne jednej cząstki α bez pomocy przyrządu wzmacniającego.
Metoda śladów mgiełkowych. Metoda ta, o której już była mowa poprzednio i której twórcą jest C. T. R. Wilson, urzeczywistnia niejako materializację toru cząstki α lub β. Jeżeli promienie przenikają do przestrzeni wypełnionej powietrzem, zawierającym parę wodną, przesyconą w odpowiednim stopniu, to dookoła każdego jonu tworzy się natychmiast kropelka i przy dostatecznie silnym oświetleniu stają się widoczne wskutek rozpraszania światła szeregi kropelek rozmieszczonych wzdłuż toru; zjawisko to może być również fotografowane. Stwierdzamy, że promienie α posiadają tory prostolinijne, które z powodu wielkiej gęstości liniowej utworzonych kropelek wydają się idealnie ciągłe; te tory urywają się nagle i posiadają długość rzędu kilku centymetrów. Tory cząstek β są utworzone z oddzielnych mniej lub więcej oddalonych punktów i często są zakrzywione. W przypadku promieni γ (podobnie jak promieni X) nie widzimy własnego ich toru, lecz wykrywamy cienka wiązkę obserwując tory promieni β, których punkty początkowe są rozmieszczone wzdłuż wiązki (fotoelektrony lub elektrony Comptona).

Aparat Wilsona składa się w zasadzie ze zbiornika cylindrycznego C zamkniętego płytą szklaną G (rys. 88); wskutek nagiego opadnięcia cylindrycznego tłoka P, którego górna powierzchnia jest wilgotna, w zbiorniku powstaje rozprężenie, którego następstwem jest chwilowy stan przesycenia pary wodnej. Jeżeli promienie α lub β przebie-