Przejdź do zawartości

Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/676

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wać miejsce na powierzchni albo w środku czego: s. na koń, s. do karety; s. komu na karku = ujarzmiać go, opanowywać go, objadać go, być mu uciążliwym, niepożądanym; takie, że proszę s.! = wyborne!, doskonałe!, delicje!; s.! s.! = wołanie na kury, żeby szły na spoczynek; s-aj! = przestań mówić, bo nic mądrego nie powiesz!, daj spokój!, zaprzestań!, zamilcz!

Siadalny, służący do siedzenia, na którym można siadać, do siedzenia przeznaczony.

Siadany, ujeżdżony do wierzchowej jazdy; noga s-a konia = lewa zadnia; s-e, taniec i śpiew weselny, poprzedzający chwilę, kiedy orszak siada na wozy, udając ś. do kościoła.

Siadło, siedlisko, siedziba, mieszkanie; grzęda.

Siadły, nizki, przysadzisty, krępy.

Siak, przysł., nie tak, inaczej, owak; tak i s. = różnie, rozmaicie, w różny sposób; jeden tak, drugi s. = nie mogą ś. zgodzić na jedno; ni tak, ni s. = nic określonego.

Siaki, nie taki, inny, owaki; s. taki = jakiś tam, byle jaki; jaki taki, nienajgorszy, wcale niezły; ni taki, ni s. = ni to, ni owo, niewiadomo kto.

Siamang, małpa wązkonosa człekokształtna z rodziny szympansów, gibon zrosłopalcy (f.).

Sianko, zdr. od Siano; źdźbło siana; potraw.

Siano, trawa skoszona i wysuszona, służąca na karm dla koni i bydła oraz dla innych użytków; sterta siana, stóg; leży pies na s-ie, sam go nie je, a krowie go nie da = sam nie używa, a drugiemu nie chce udzielić; zajechało mu to w głowę, jak fura s-a = wbił sobie w głowę, nie można mu wytłumaczyć, wysoko sięga, ma wielkie pretensje; nie grab, dudku, s-a = nie porywaj ś. do nieswoich rzeczy; wykręcić ś. s-em = wykpić ś., wyłgać ś. z czego; mieć s. w głowie = być głupim.

Sianobranie, Sianozbiór, sprzęt siana.

Sianokos, Sianożęcie, koszenie siana; pora, kiedy ś. kosi siano; łąka, na której można kosić trawę.

Siara, pierwszy pokarm w piersi niewiasty, która dopiero co urodziła; mleko w wymionach podczas cielenia ś. krów i bezpośrednio przed i po nim.

Siarczan, sól, pochodząca od kwasu siarczanego.

Siarczanka, świeca siarczana.

Siarczany, Siarkowy, z siarki zrobiony, zawierający siarkę, pomieszaną a. połączoną chemicznie z innemi ciałami.

Siarczyk, Siarczek, Siarnik, zapałka.

Siarczynp. Siarkon.

Siarczysty, siarką nasycony, siarczany; przen., dziarski, ognisty, zapalczywy, dzielny, krewki, gorący, pełny temperamentu, żywy; tęgi, serdeczny, gorący: s. mróz = bardzo silny, trzaskający; jaskrawy, krzyczący.

Siarczyście, przysł., żywo, ogniście, gorąco, z temperamentem.

Siarek, związek siarki z innym pierwiastkiem.

Siarka, pierwiastek niemetaliczny z gromady tlenu; przen., ogień, duch wojenny; gwałtowny temperament, żywość charakteru.

Siarkokwas, kwas, w którym atomy tlenu zostały zastąpione atomami siarki.

Siarkon, Siarczyn, sól, pochodząca od kwasu siarkowego.

Siarkonośny, wydający siarkę, zawierający siarkę.

Siarkosaletra, mieszanina dwuch