Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/328

 Prostracja, łć., wielki upadek sił, osłabienie.

 Prostucha, Prościucha, wódka prosta, nie zaprawiona smakiem, siwucha.

 Prosty, nie krzywy, nie nachylający ś. na boki, równy, nie skręcający w żadną stronę; zwykły, zwyczajny: p. dług = nie hipoteczny; pojedynczy, niezłożony, nieskomplikowany, łatwy do pojęcia, niezawikłany, zrozumiały, jasny, oczywisty, naturalny: rzecz p-a; liść p. = niezłożony, p-a reguła trzech = niezłożona; procent p. czyli zwyczajny = nieskładany; ułamek p. = nie dziesiętny; naturalny, prostoduszny, pełen prostoty, niewymuszony, skromny: człowiek p., umysł p.; prawy, szczery, uczciwy, sprawiedliwy; zwyczajny, pospolity, niczym nie wyróżniający ś., niewyszukany, nieozdobny, niewystawny: p. pokarm, p-e sprzęty, p. żołnierz = szeregowiec; p.; ksiądz = nie posiadający żadnego tytułu; p. lud = lud wiejski a. miejski, klasy nieoświecone; p-a wódka = nie zaprawna; człowiek p-ego stanu, p-ej kondycji = człowiek z ludu; ordynarny, lichy, grubijański; przodkowie a. spadkobiercy w linji p-ej: ojcowie, dziadowie i t. d., synowie, wnukowie i t. d.; kiszka p-a — p. Odbytnica; kwiat p. = posiadający wszystkie normalne części składowe; p-a a. linja p-a = najkrótsza odległość między dwoma punktami; kąt p. = zawarty między dwiema przecinającemi ś. linjami, wzajemnie prostopadłemi; machiny p-e w mechanice = zasadnicze machiny, jak: dźwignia, koło, klin, równia pochyła i t. d.; ruch p. ciała niebieskiego = skierowany od zachodu do wschodu; poprostu, wprost, przysł., wręcz, bez ogródki, nie owijając w bawełnę, bez ceremonji; mówiąc otwarcie, poprawdzie, prawdę rzekłszy, prosto, wprost, naprost, przysł. w linji prostej od pewnego punktu, naprzeciwko; tłómaczyć, przepisywać wprost = żywcem, dosłownie, nic nie zmieniając.

 Prostytucja, łć., nierząd; oddawanie ś. nierządowi; frymarczenie haniebne tym, co powinno być szanowane.

 Prostytuować, łć., doprowadzać do oddania ś. nierządowi; bezcześcić, hańbić.

 Prostytutka, łć., kobieta złego prowadzenia ś., nierządnica.

 Proszalny, żebrzący: dziadek p. = żebrak.

 Prosząco, przysł., w sposób proszący.

 Proszek, pyłek; drobno co utartego: p. do zębów; czekolada, kakao w p-u, farba w p-u; p. perski; p. a. p-i = lekarstwo miałko utarte i podzielone na małe porcje, przyrządzone w opłatkach, papierkach i t. p.; p-ki burzące = połączenie sody i kwasku cytrynowego z wodą.

 Proszkować, tłuc, rozcierać na proszek.

 Proszkowaty, mający kształt proszku.

 Proszony, ten, którego proszą o co, wezwany, zaproszony; taki, na który zaproszono gości: herbata p-a, obiad p.; chodzić po p-ym, po p-ym chlebie, po proszalnym chlebie = po żebraninie.

 Prośba, to, o co kto prosi, proszenie, naleganie o co: zanosić p-ę, zwracać ś. do kogo z p-ą, usilna p-a, wysłuchać czyjejś p-y, przychodzić do kogo z p-ą, uczy! nić coś na p-ę czyjąś; chodzić po p-ie = po żebraninie; p. na piśmie = pismo, złożone władzom z I wyrażeniem jakiegoś żądania, życzenia, upraszania o coś, podanie: napisać p-ę, wnieść p-ę, po-