Przejdź do zawartości

Strona:Krach na giełdzie.pdf/91

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

zorganizowane przez burżuazyjnych radykałów i poparte przez część armii, które po kilkudniowej walce zbrojnej zostało zdławione.
Kryzys w Argentynie, po którym nastąpił krach w Urugwaju i innych krajach Ameryki Łacińskiej, przyczynił się poważnie do wybuchu kryzysu w Anglii. Anglia swym olbrzymim eksportem kapitału popierała w Argentynie budownictwo kolejowe i wszystkie inne dziedziny budownictwa przemysłowego. W latach 1890—1893 zbankrutowało w Wielkiej Brytanii ogółem ponad 30 tysięcy firm różnych branż. Ogólny wskaźnik produkcji przemysłowej spadał przez 4 lata i obniżył się o 7%; w odniesieniu zaś do przemysłu ciężkiego — o 12%. Po osiągnięciu dna kryzysu w 1892 i 1893 r. trzeba było w niektórych gałęziach nawet 3—4 lat, by dojść do przedkryzysowego poziomu wytwórczości. Wydobycie węgla, wytop surówki i stali oraz produkcja tkanin bawełnianych spadły bardziej niż w okresie któregokolwiek z kryzysów nadprodukcji w drugiej połowie XIX w.
Stany Zjednoczone wraz z innymi krajami przeżyły w 1890 r. kryzys pieniężny. Niektóre decydujące gałęzie przemysłu amerykańskiego znajdowały się w drugiej połowie 1890 r. i pierwszej połowie 1891 r. również w wyraźnym stanie kryzysowym. W drugiej połowie 1891 r. sytuacja w amerykańskim przemyśle i handlu znacznie się poprawiła. Powróciła koniunktura, która trwała około półtora roku i dopiero potem ustąpiła miejsca cyklicznemu kryzysowi ogólnej nadprodukcji.
W lutym 1893 r. rozpoczął się w USA ostry krach giełdowy; 20 lutego nastąpiła tam panika wywołana bankructwem największego towarzystwa kolejowo-węglowego „Philadelphia Reading Railway Company”. W ciągu jednego dnia sprzedano prawie półtora miliona akcji, rekordową ilość w historii giełdy. Na początku maja giełda ponownie w rezultacie serii wielkich bankructw przeżyła okres paniki. Współczesny obserwator tych wydarzeń pisał: „Wśród olbrzymich tłumów, które zalały Broad Street, podawano sobie z ust do ust wieść o bankructwie potężnego trustu... W znajdującym się na giełdzie tłumie posiadaczy akcji tego trustu szarpano na sobie kapelusze, krawaty i ubrania, powstała sytuacja oznaczająca dla wielu ludzi zupełną finansową zagładę... Krach Cordage [„National Cordage Compa-