Strona:Kobiety antyku.pdf/68

 W poprzednim rozdziale zwróciłam uwagę na przewagę ujemnych postaci wśród bohaterek greckich mitów heroicznych i na inny ton nielicznych legend rzymskich o kobietach. W obu jednak kręgach kulturowych występuje zainteresowanie „kobietą idealną”, rozpatrywanie cnót, jakimi kobiety winny się odznaczać. I chociaż w mitach heroicznych greckich rzadko tylko spotykamy takie wzory, które by miały dłuższy żywot w tradycji greckiej, to jednak widać, że stosunek do kobiet, pozycja kobiet zmieniała się wraz ze zmianą struktur społeczno-politycznych świata greckiego.
 W eposach Homerowych kobiety, oczywiście kobiety z domów bohaterów wojny trojańskiej, są otoczone szacunkiem i mają poważną pozycję w życiu rodziny i miasta. Przede wszystkim rodzina w eposach jest monogamiczna. Wprawdzie wielki spór między Agamemnonem a Achillesem w Iliadzie toczy się o brankę, Odyseusz podczas swoich wędrówek z niejedną zbliża się kobietą, np. z Kirke czy z Kalypso, ale wprowadzenie drugiej kobiety (poza brankami) do domu nie należy w społeczności homeryckiej do dobrych obyczajów. Kobieta jako żona i matka jest w eposach szanowana i ma decydujące słowo w sprawach domowych, ale nie powinna mieszać się do spraw męskich. Do jej zalet więc należy sprawne zarządzanie domem i służbą, umiejętność tkania. Kobiety Iliady i Odysei, Andromacha — żona Hektora, Hekabe — żona Priama, czy Arete — królująca na wyspie Feaków, do której dociera wędrujący Odyseusz, cieszą się nie tylko szacunkiem, ale i miłością ze strony mężów i dzieci. Są też autorytetami w wielu sprawach dotyczących nie tylko domu i rodziny. To Arete decyduje o przyjęciu Odyseusza i udzieleniu mu gościny. Priam zasięga rad Hekabe. Kobiety te strzegą też majątku i mają swój udział w obrzędach i modłach. Jak już wspomniałam w rozdziale pierwszym, rozwój struktury polis greckiej przynosi zmianę w pozycji kobiet i częściej występują one w literaturze jako mniej wartościowi członkowie społeczności, a czasem nawet traktowane są z pewną niechęcią. Odbiega od tego schematu twórczość Eurypidesa, w którego dramatach postacie kobiece grają bardzo dużą rolę. Przedstawiłam wcześniej Medeę, Klitajmastrę, Helenę i Elektrę w jego ujęciu. Otóż sposób przedstawienia postaci kobiecych przez Eurypidesa jest zwykle wielostronny, zdradzający zainteresowanie także pozytywnymi cechami kobiet. Nawet Klitajmestra w Ifigenii w Aulidzie jest