Strona:Kobiety antyku.pdf/27

autentyczne, o których opowiadano rozmaite historie, zawierające właśnie greckie wyobrażenia o własnej historii. Rozmaite wątki eposów Homerowych powracają przede wszystkim w dramatach V w. p.n.e., ale i w późniejszej literaturze, wraz z rozwinięciem, a także z różniącymi się ujęciami, odmienną interpretacją, czasem nawet różnicą w przedstawieniu faktów. Dlatego nieraz spotykamy różnorodne oceny postępowania tych postaci. Możemy to bardzo dobrze obserwować także w przedstawieniu kobiecych bohaterek tych opowiadań. Zacznijmy jednak od bohaterki mitu bardzo dawnego, zapewne równie dawnego, a może i dawniejszego niż te związane z wojną trojańską. Pewne wzmianki w Iliadzie wskazują, że mit ten był znany już twórcom Iliady, choć jego bohaterowie w niej nie występują. Idzie tu o mit o wyprawie Argonautów i jedną z głównych postaci tego mitu — Medeę.
 Medea miała być córką Ajetesa, syna Apollina, matką jej zaś miała być Idyja. Była więc Medea wnuczką Apollina, siostrzenicą Kirke i to pochodzenie, występujące już w Teogonii Hezjoda, umiejscawia ją w micie od razu w kręgu wróżbitów i czarownic. Już zresztą imię jej matki Idyja („wiedząca”, „mająca wiedzę”) i jej własne („przebiegła”, „chytrze przewidująca”) dają świadectwo tego charakteru. Pochodziła Medea z krainy Aia, którą identyfikuje się z Kolchidą. Pierwsze zręby mitu o Argonautach i roli w nim Medei znajdujemy w zachowanej do naszych czasów literaturze — w czwartej odzie pytyjskiej Pindara (VI/V w. p.n.e.). Rozszerzył i przerobił tę opowieść Apollonios Rhodios (III w. p.n.e.), ale do kultury greckiej, a można nawet powiedzieć kultury europejskiej, weszła Medea taka, jaką przedstawił Eurypides w swej tragedii Medea.
 Jazon, pochodzący z miejscowości Jolkos w Tesalii, został wychowany przez centaura Chirona. Po powrocie do Jolkos zastał na tronie stryja Peliasa, który pozbawił władzy jego ojca. Pelias, udając, że dobrowolnie ustąpi z tronu, skłonił Jazona, powołując się na wyroki wyroczni, do wyprawy po złote runo — skórę cudownego barana, który przeniósł do Kolchidy Fryksosa i jego siostrę Hellę w czasie ich ucieczki przed grożącą im ze strony ojca śmiercią. Jazon wraz z gronem towarzyszy podjął tę wyprawę na statku nazywanym Argo, pod opieką bogini Ateny. Rola Medei zaczyna się w momencie dotarcia Argonautów do siedziby Ajetesa. Król Ajetes bowiem, nie chcąc wydać Jazonowi złocistej skóry