pować albo jedna po drugiej, albo też jednocześnie i mogą być rozdzielone na różne szeregi istot, albo też tworzyć różne strony jednej i tej samej istoty. Jeżeli zaś ma miejsce taka następność lub współczesność, to już z samego faktu rozwoju wypływa, że cała przyroda dąży do stania się organiczną całością, chociażby miało to nastąpić dopiero w bardzo odległej przyszłości. Co jest rozdzielonym tylko czasowo i podmiotowo, może być rozdzielonym dla istot żyjących w pewnym ograniczonym co do przestrzeni i środowisku i w pewnym ograniczonym co do czasu okresie rozwojowym. Świat nie jest robotą mozajkową. Zarówno przedmiotowo różne środowiska będą wchodzić w coraz to liczniejsze i ściślejsze stosunki wzajemne pomiędzy sobą, jak i porozdzielane obrazy świata będą coraz to bardziej zlewać się ze sobą. Możemy wyobrazić sobie ziemię, zamieszkaną przez rasę ludzką, komunikującą się z mieszkańcami Marsa, albo też zaludnioną przez istoty, w świadomości swej łączące i obejmujące świat wraz z zaświatem, które jednak dziś występują odrębnie z powodu progu świadomości, ruchomość którego jest faktem biologicznym. Kto ina-
