Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/62

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Lecz pozostaje jeszcze i trzecie źródło, a jak w tym wypadku, w ważności obu pierwszym nie ustępujące w niczem, a może, wskutek pewnych okoliczności, a nawet tamte oba przewyższające.
Z dziejów piśmiennictwa powszechnego wiemy, że w kilku pierwszych wiekach ery naszej, dwa, niezależnie od siebie rozwijające się piśmiennictwa narodowe, greckie i rzymskie, zostały powoli zastąpione przez piśmiennictwo żydowskie, które, odjąwszy tamtym obu pierwotny ich charakter, stało się piśmiennictwem chrześcjańskiem. Piśmiennictwo to posługiwało się obu językami świata klasycznego. Więc ze względów zewnętrznych, językowych, może nosić ogólną nazwę grecko-rzymskiego piśmiennictwa chrześcijańkiego. Otóż ono jest owym trzeciem źródłem wiadomości naszych o Sybillach.
Pisarz chrześcijański, Klemens Aleksandryjski (um. 217 r.) w dziele swem Stromata (coś w rodzaju Wiadomości różnych Eljana, το στρὤμα bowiem oznacza podesłanie, materac, kobierzec, dywan) taką wiadomość podaje: »Nie tylko Mojżesz, lecz nawet Sybillą starożytniejszą była od Orfeusza. Wiele opowiadań krąży o jej nazwie i o wieszczbach jej przypisywanych. Była ona Frygijką, nosiła imię Artemidy. Przybywszy do Delfów, wygłosiła:

O Delfy, któremi się opiekuje daleko rażący (έκηβόλος) Apollo,
Przybyłam do was wieścić wam zamiary Jowisza potężnego...

Jest też i inna Sybillą, która zwie się Herofile, Erytrejska. O nich wspomina Heraklides Pontyjski w księdze O wyroczniach. Pomijam Egipską i Italską Karmalę (Karmentę?), która w Rzymie przebywała, której synem był Ewander, ten co w Rzymie świątynie Pana, nazwaną Luperkal, założył...« 1 nieco dalej: » Wiele było wieszczków u Greków, jako to Bacidy prorocy, Hippo, córka Chyrona, Boio, Manto i mnóstwo (το πλἣθος) Sybilli: Samijska, Kolofonijska, Kumejska, Erytrejska, Phyto, Taraksandra, Macedońska, Tessalska, Thesprotis...« (Strom. Lib. I).
Ten urywek potwierdza powyżej z cytaty Eljana wyprowadzony wniosek, że Herofile jest to ta sama Sybillą, co Erytrejska.