Przejdź do zawartości

Strona:Ferdynand Hoesick - Szkice i opowiadania.djvu/445

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

co go skłoniło do zabicia króla. Niktby mu nie uwierzył, a wszyscyby go osądzili jako waryata, wizyonera. Zresztą i sam duch nie żąda śmierci króla, lecz zemsty. Dlatego zadanie Hamleta polega nietyle na zabiciu króla, ile na tem, iżby go zmusić i doprowadzić do wyznania, słowem zdemaskować go, bo tylko usta zbrodniarza samego mogą wypowiedzieć całą prawdę. Cóż z tego wynika? Oto, że Hamletowi musi zależeć więcej na życiu króla, niż na jego śmierci.
Jeszcze inaczej, a niemniej przekonywująco, zapatruje się na Hamleta Rümelin. Według niego, sposób postępowania królewicza jest zagmatwany, a czyny nieodpowiednie zamierzonemu celowi; ażeby pomścić śmierć ojca, wybiera dziwne i niezrozumiałe środki. Czemu przypisać to zwlekanie i niezdecydowanie się Hamleta? Czemu? Odpowiedź nasuwa się bardzo łatwo: przedewszystkiem zwłoki są niemniej potrzebne w tragedyi, jak w życiu; a powtóre, gdyby Hamlet dokonał zemsty niezwłocznie po ukazaniu się ducha, dramat skończyłby się na drugim akcie. Można być pewnym, twierdzi Rümelin, że Szekspir, gdyby w Hamlecie zamierzał wyrazić niemoc i nieudolność do stanowczego działania, które stało się chorobliwem od zbytecznego myślenia, byłby malował o wiele wyrazistszemi barwami. Zagadkowość Hamleta, nad którą tylu krytyków łamało sobie głowy, jest poprostu niedoskonałością dramatu, jako dramatu. Szekspir, który zwykł malować pendzlem Rubensa, wyraźnie i otwarcie, tym razem napisał dzieło, które sprawia wrażenie czegoś zaplątanego i sztucznego. Gdyby Hamlet był lepiej napisany, nie byłby takim sfinksem. Świetny w tych miejscach, gdzie jest nasiąknięty myślami i poglądami samego Szekspira, myślami jednak, które, luźno wplecione w dramat, najczęściej nie pozostają w organicznym związku, ani z dramatyczną treścią, ani z przebiegiem akcyi, jest, jako budowa, jako kreślenie charakterów i postaci, o wiele słabszym od innych dramatów Szekspira.
To samo twierdzi Benedix, z tą różnicą, że jego zdaniem Hamlet jest, krótko mówiąc, bardzo słabym utworem, I pełnym grubych błędów w kompozycyi sztuki, błędów, które są najlepszym kluczem do wyjaśnienia niezrozumiałości Hamleta. Przedewszystkiem sztuka zawiera — zdaniem Benedixa — cały szereg epizodów niezwykłych i zbytecznych, nie mających najmniejszego wpływu na przebieg akcyi, a nawet