piały, a zakonnicy drogo okupywać się musieli. Za czasów szezrenia się reformy Luterskiéj na Spiżu zburzono klasztor hledoński, pustelnicy schronili się do Czerwonego Klasztoru, który 1545 r. napadniono, złupiono i spustoszono. R. 1563 Grzegorz Bornemissa oficyjał spiski na rozkaz cesarza Ferdynanda zabrał archiwa i dobra klasztorne, iż różne niedobre osoby w nim przebywają, a wielu zakonników uciekło z niego okradłszy klasztor[1]. R. 1565 klasztor zniesiono, młodszych kartuzów rozpuszczono; starsi umarli w klasztorze. R. 1569 klasztor i dobra klasztorne przeszły w ręce świeckie. Za Jana Kazimierza posiadał je Rakocy. Stąd wojsko jego ruszyło ku Krakowu. R. 1699 d. 3 maja nabył te dobra Władysław Matyaszowski biskup nitrzański i oddał klasztor Kamedułom, nazwany odtąd eremus montis coronae[2]. Założyli oni tam szpital dla chorych. R. 1782 zniesiono klasztor. Ołtarze sprzedano do Muszyny. Dobra wcielono do funduszu religijnego. R. 1820 klasztor wraz z dobrami przysądzono kapitule greckiéj w Preszowie. W kilku zamieszkałych pokojach odbywają się zgromadzenia księży grecko-katolickich.
Ćwierć mili na południe nad potokiem kąpiele siarczane, Śmierdzonką zwane. Własność kapituły grecko-katolickiéj w Preszowie.
Pół mili od Śmierdzonki jest wioska Haligowce. W czasie długoletnich zamieszek wojennych po śmierci cesarza Albrechta przez wdowę jego wzniecanych, jeden z przewodców Hussytów, przez nię na pomoc wezwanych, Axamit, osiadłszy w jaskini w Haligowcach r. 1453, Spiż niepokoił.
Spod Czerwonego Klasztoru zwiedzający te strony[3] zwykli na Dunajcu środkiem Pienin płynąć aż do ujścia
- ↑ Przechodzili na wyznanie Lutra.
- ↑ Ponad klasztorem i Dunajcem wznoszący się szczyt Pienin.
- ↑ Najlepiéj uczynią podróżni, jeżeli wyjechawszy zrana z Zakopanego na noc zajadą do Śmierdzonki, gdzie dość wygodny mieć można nocleg. Nazajutrz zwiedzić można Haligowce i Czerwony Klasztor; wózki odsyła się napowrót przez Czorsztyn do Krościenkai Szczawnicy. Od Śmierdzonki przez Lipnik i Leśnicę wprawdzie daleko bliżéj do Szczawnicy, lecz droga bardzo wywrotna. Czółna zamawia się dniem, przedtem, aby nie czekać, w Sromowcach niżnich.
