Przejdź do zawartości

Strona:Eugeniusz Janota - Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin.djvu/34

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wnie nie tak łatwy jak dziś był przystęp. Mogli się więc mieszkańcy doliny nowotarskiéj ukrywać w tych lasach, ale Tatarzy pewnie nie zapędzali się daleko za nimi po bezdrożach i parowach skalistych.
Zaraz przy wnijściu do doliny kościeliskiéj po wschodniéj stronie przy domku leśnego skała z lasu wystająca składa się z samych skamieniałych numulitów, które lud tameczny dla ich podobieństwa do ziarn jęczmienia nazywa jarcem, to jest jęczmieniem. Niemal ćwierć mili od wnijścia znajdowały się dawniej piece do topienia rudy żelaznej w pobliżu wydobywanéj, i kuźnie, domki robotników, karczma i leśniczówka (2928 st. n. p. m. Z.). Tamtych już dawno nie ma, a karczma i leśniczówka od dwóch lat opuszczone i opustoszałe. Potok poniżéj leśniczówki wpadający do Czarnego Dunajca na wschodnim jego brzegu, płynie z doliny sąsiedniéj, tak zwanéj Miętusiéj. Droga wzdłuż tego potoku prowadzi do rzeczonéj doliny; drugą zaś zaraz powyżéj ujścia przez potok i przez las wyjdzie się na Upłaz, ramię zachodnio-północne Czerwonego Wierchu. Inna daleko bliższa, ale mniéj wygodna, bo spadzistsza ścieżka na Upłaz ku sałaszom skręca się w las tuż poza karczmą na wschód czyli na lewo, stojąc twarzą ku południu.
Zaraz powyż karczmy na wschodnim brzegu Dunajca przy dawnym piecu wapiennym bije największe w Tatrach źródło. Zajmuje ono przeszło sążeń kwadratowy, odpływa na dwie przeciwne strony, na północ i południe do Dunajca; ciepłota jego wynosi 4,27° C.
Ćwierć milki powyż karczmy z jednéj i drugiéj strony Dunajca na usypach skał polany i sałasze. Nad sałaszem po wschodniéj stronie Dunajca sterczy okazała skała, Saturnusem zwana. Nazwa niezawodnie przez jakiegoś podróżnego nadana i od górali przyswojona. Saturnus jest zakończeniem potężnego grzbietu, stanowiącego ramię Czerwonego Wierchu; składa się z marglowego łupka.
Tuż pod Saturnem między nim a halą Pisaną od południa jest widzenia godna kręta szczelina, u wnijścia i spory kawał do góry ledwie kilka stóp szeroka,