Przejdź do zawartości

Strona:Dzieje Galicyi (IA dziejegalicyi00bart).pdf/49

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

skiego, ustanowiło nadobowiązkowy wykład języka i literatury polskiej. O katedrę tę ubiegał się dyrektor teatru Jan Nepomucen Kamiński, ale równie jak inni kandydaci, nic posiadał wymaganych warunków. Katedry więc nie obsadzono.
Natomiast za pobytu cesarza ustalił poniekąd Kamiński byt lwowskiej sceny polskiej, która siedziała kątem w teatrze niemieckim na łasce jej dyrektora Henryka Bulla. Przedstawienia odbywały się w dawnym kościele franciszkańskim, przerobionym na teatr od r. 1789. Kamiński znalazł protekcyę do Metternicha, który wyjednał u cesarza powiększenie liczby przedstawień polskich. Później teatr polski otrzymywał 2, 000 złr. rocznej subwencyi z funduszu »domestykalnego«, którym rozporządzały Stany.
Rok 1817 jest wreszcie ważną datą w dziejach jednej z największych instytucji naukowo-muzealnych w Polsce. 4. marca cesarz zezwolił na fundacyę Zakładu narodowego imienia Ossolińskich. Założyciel, tajny radca, prefekt nadwornej biblioteki cesarskiej, później »wielki ochmistrz Królestwa Galicyi i Lodomeryi«, nabył tymczasowo na pomieszczenie swych zbiorów mury klasztoru Karmelitanek. Opiekę nad Zakładem objął wydział oświecenia Stanów, które w r. 1834 wybiły medal na cześć fundatora. Długi jednak czas upłynął zanim Ossolineum otworzyło swe podwoje dla dobra nauki polskiej...
Do pierwszych lat po kongresie należy jeszcze założenie Liceum teologicznego i filozoficznego w Przemyślu i dwuch szkół realnych we Lwowie i Brodach. Liczba gimnazyów wzrosła do 11, szkół normalnych do 32, żeńskich do 15, trywialnych (najniższych) do 302.
Na tem kończy się rejestr wszystkich »ulg«, spełnienia wszystkich »ojcowskich zamiarów« cesarza Franciszka. Odtąd wśród kilkunastu lat spokoju nic się w Galicyi nie dzieje, coby w krótkim szkicu obszerniej omówić należało. Kraj wegetuje, upada pod ciężarami, od czasu do czasu woła głosem rozpaczy: „Nie wydołamy«! (słowa Stanów w r. 1820). Wobec tego dzieje musi zastąpić sucha »kronika zdarzeń« i... próśb odrzuconych.
W r. 1818 udali się deputaci Stanów do Wiednia, aby złożyć życzenia weselne parze cesarskiej, (Franciszek I. wstępo-