Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/592

Gallorum, i dał pierwszy głos Serwiliuszowi, który wniósł święto dziękczynienia za odniesione zwycieztwo i złożenie wojskowego odzienia, który był dawniej przywdział senat z obywatelstwem na wniosek Cycerona, jak gdyby wojna z Antoniuszem już była skończona. W tej ostatniej mowie Cycero oświadczył się przeciw zdjęciu wojskowego odzienia, które radził zatrzymać aż do uwolnienia D. Brutusa od oblężenia, i wniósł pięćdziesiątdniowe modły dziękczynienia. Wychwalał męztwo wodzów i żołnierzy, przeznaczał im szczególniejsze nagrody, równie jak żonom i dzieciom w boju poległych wojowników, którym, jak niegdyś Perykles w Atenach, niósł słowa pociechy, radził nakoniec wznieść na pamiątkę tego zwycięztwa pomnik kosztem publicznym. Wszystko to senat przyjął i potwierdził. Otrzymawszy raporta Hircyusza i Pansy, Cycero dokładniej opowiedział szczegóły bitwy pod Forum Gallorum, niżeli ją Galba w swym liście opisał.
 Wniósł także dodanie Oktawianowi tytułu imperatora, do nadanego mu już pierwej tytułu pretora, co go ośmieliło do domagania się od senatu w tymże roku z orężem w ręku o urząd konsula. Zganił to potem M. Brutus Cyceronowi: «Sądzę, powiada, że jest zacniej i zgodniej z zasadami Rzeczypospolitej, nie prześladować nieszczęśliwych (K. Antoniusza będącego u Brutusa w niewoli), niżeli obsypywać zbyt silnych nieskończonemi zaszczytami, mogącemi wzniecić w nich chęć, i dodać im śmiałości do osiągnienia jedynowładztwa. Zdaje mi się, mój Cyceronie, że zaraz zbyt łatwo nadajesz, i na wszystko zezwalasz, skoro kto raz tylko jeden co chwalebnego uczynił; jak gdyby ten zbytni łask szafunek nie mógł przywieść skażony umysł do powzięcia zgubnych zamiarów..... Niczego więcej nie wymagamy od ciebie, jedno żebyś zachował miarę w nadawaniu zaszczytów..... W temtylko jednem, co zresztą pochodzi z twego czułego i wdzięcznego serca, ostrożniejszym i oszczędniejszym łask szafarzem być ci trzeba; bo senat nie powinien na nic nikomu pozwolić, co źle myślącym staćby się mogło wsparciem lub przykładem. Boję się tedy, żeby twój Cezar nie myślał, że wyżej wzniósł się na mocy wniesionych przez ciebie uchwał senatu, niżeli gdyby z tego stopnia na konsula postąpił. Bo jeżeli Antoniusz uchwycił zostawione przez drugiego panowania narzędzie; coż dopiero ten, myślisz, pocznie, który będzie się miał za upoważnionego, nie przez zabitego tyrana, ale na mocy uchwał samego senatu, do pożądania wszelkiej władzy? Wtenszas dopiero twoje szczczęście i roztropność pochwalę, kiedy z pewnością się przekonam, że Cezar poprzestanie na odebranych nadzwyczajnych zaszczytach..... Obyś mógł zajrzeć w moje serce i zobaczyć, ile się z jego strony obawiam!» M. Brutus ad Ciceronem, 13.
 Z tych zarzutów Cycero słabo usprawiedliwia się w swej odpowiedzi. Cicero ad M. Brutum, 23. Wszystko składa na konieczność nadania władzy nad wojskiem Oktawianowi, który już ją przez to samo miał, że zgromadził wojsko na obronę Rzeczypospolitej. Ale Cycero na to nie pomniał, że Oktawian mógł użyć