Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/546

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ten król przysłał nam na pomoc jazdę i piechotę[1]. Nastąpiła potem owa okropna i opłakana wojna domowa, w której jak miał postąpić Dejotar, co w istocie było lepszem, mówić nie trzeba, ile że los oręża inaczej rozstrzygnął, niż Dejotar myślał. Jeżeli pobłądził w tej wojnie, błąd jego spólny był z senatem; jeżeli jął się dobrej strony, zwyciężonej nawet sprawy ganić nie należy. Z temi siłami złączą się inni królowie, nowe przybędą zaciągi. Na flotach także zbywać nie będzie: tak Tyryjczykowie poważają Kassiusza, taka wziętość jego imienia w Syryi i Fenicyi[2].
XIV. Gotowego ma, senatorowie, wodza Rzeczpospolita w Kassiuszu przeciw Dolabelli, i nie tylko gotowego, ale mężnego i doświadczonego. Wielkie on rzeczy zdziałał przed przybyciem Bibula, znakomitego obywatela, gdy najsławniejszych wodzów i ogromne wojsko Pakora pogromił, Syryą od strasznego najazdu Partów uwolnił[3]. Pomijam jego największą i szczególniejszą zasługę[4]; bo gdy jego pochwała nie ma jeszcze powszechnego przyzwolenia, zachowajmy ją w pamięci, nie głosząc jej słowy.
Posłyszałem, senatorowie, niektóre osoby mówiące, że zbyt uwielbiani Brutusa, za nadto Kassiusza chwalę, że zdanie moje zmierza do nadania Kassiuszowi panowania i najwyższej władzy. Kogoż ja chwalę? oto tych właśnie, którzy są chlubą Rzeczypospolitej. Nie chwaliłżem zawżdy we wszystkich głosach moich D. Brutusa? Czy mi to za złe macie? Miałżebym chwalić raczej Antoniuszów, hańbę i zakałę swego rodu i Rzymskiego imienia? Albo Cenzoryna, nieprzyjaciela na wojnie, dóbr naszych nabywcę w pokoju? albo pozostałych tejże bandy łotrów? Ja tych nieprzyjaciół zgody, pokoju, praw, sądów, wolności, nie tylko chwalić nie myślę, ale ich tak nienawidzić, jak kocham ojczyznę, nie przestanę.

«Strzeż się, powiadają, weteranów obrazić.» Słyszę także często

  1. Epist. fam. XV, 4.
  2. Kassiusz będąc kwestorem w wojsku Krassa, zgromadził niedobitki rozproszone po poniesionej przez niego klęsce, i w parę lat po niej (roku 51), przed przybyciem jeszcze Bibula, pobił Partów, którzy do Syryi wtargnęli. Livius, epitome, 108. Dio Cassius, XL.
  3. Kassiusz obronił Syryą od Partów pod wodzą Pakora, syna króla Orodesa, kiedy Cycero rządził Cylicyą. Cicero ad Atticum, V, 18, 20. Velleius Paterculus, II, 46. Suetonius, Caesar, 63.
  4. Należenie do zamordowania Cezara.