Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/466

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

obywatelu, nie tylko zamilczeć nie mogę, ale oddać muszę świadectwo jego rzadkiej zasłudze, za to że przyprowadził Cezarowi czwartą legię, żeby konsulom, senatowi, ludowi Rzymskiemu i Rzeczypospolitej obroną była. Z tej przyczyny wnoszę aby na trzy lata przed czasem prawem przepisanym starać się o urzędy, takowe otrzymywać i sprawować wolno mu było. Przez co, senatorowie, nie tak pożytek L. Egnatulejowi zapewnicie, jak go raczej uczcicie; bo w takim razie dość jest na wzmiankę zasłużyć.
O wojsku zaś K. Cezara, to zdaniem mojem uchwalić należy: «Senat stanowi, że wysłużeni żołnierze, którzy idąc za głosem K. Cezara, kapłana, władzy senatu bronili i bronią, oni i ich synowie od służby wojskowej wolni będą; że K. Pansa i A. Hircyusz, konsulowie, oba, lub jeden z nich, jak się im zdawać będzie, dowiedzą się jakie grunta tych osad, do których wysłużeni żołnierze zaprowadzeni być mieli, przeciw prawu Juliuszowemu w posiadanie zabrano, i takowe między wysłużonych żołnierzy rozdzielą; legia Marsowa, legia czwarta, tudzież żołnierze drugiej i trzydziestej piątej, którzy do konsulów K. Pansy i A. Hircyusza przeszli i pod znaki się zaciągnęli, okazując przez to jak im władza senatu i wolność ludu Rzymskiego jest i była miła, oni i ich synowie od służby wolni będą, wyjąwszy w czasie rozruchów w Gallii i Italii[1]; te legie po skończonej wojnie rozpuszczone zostaną; pieniądze, które K. Cezar, kapłan, propretor, każdemu żołnierzowi tych legij obiecał, wyliczone im będą; konsulowie, K. Pansa i A. Hircyusz, oba, albo jeden z nich, jak się im zdawać będzie, sporządzą spis gruntów, które bez krzywdy prywatnych podzielone być mogą; i z nich żołnierzom legii Marsowej i czwartej tyle się da i wyznaczy, ile kiedykolwiek żołnierzom w najhojniejszych darowiznach dano i wyznaczono.»
Powiedziałem, konsulowie, o tem wszystkiem, coście nam przełożyli. Jeżeli wnioski moje niezwłocznie i w porę przyjęte będą, łatwiej wam przyjdzie przygotować co konieczna potrzeba i okoliczności wymagają. Ale potrzeba pośpiechu, z którym gdybyśmy od razu do dzieła przystąpili, wojnybyśmy, jak kilkakrotnie powiedziałem, teraz nie mieli.




  1. W tych rozruchach, to jest kiedy była wojna w Italii lub w Gallii, nikt nie był wolny od służby. Obacz mowę za Fontejuszem, 19.