Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/448

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

czyłbym sobie aby wszystkich przedemną o zdanie zapytano! chociaż domyślam się co niektórzy z tych powiedzą, co po mnie do zabrania głosu wezwani będą. Łatwiejbym im odpowiedział, jeślibym tego uznał potrzebę.
Mówią że ktoś ma podać projekt oddania M. Antoniuszowi Dalszej Gallii, którą Plankus rządzi. Jestże to co innego, jak dać do rąk nieprzyjacielowi wszelki oręż do prowadzenia wojny domowej? naprzód, niezbędny wojny posiłek, nieprzebraną moc pieniędzy, których teraz nie ma; potem, tyle jazdy ile sam zechce. Czy tylko jazdę? może wahać się będzie przyprowadzić z sobą barbarzyńskie narody? Kto tego nie widzi, ciemny jest: kto widzi, a doradza, zdrajcy ma imie. Będzieszże się ważył dać występnemu, do rozpaczy przywiedzionemu obywatelowi piesze i konne Gallów z Germanami wojska, w broń, w pieniądze go opatrzyć? Nic nie znaczą te wymówki: «to mój przyjaciel;» niech naprzód będzie przyjacielem ojczyzny. — «To mój krewny;» możeż być bliższe pokrewieństwo jak z ojczyzną, w której się i rodzice mieszczą? — Dał mi pieniądze;» chciałbym tego widzieć, któryby śmiał to powiedzieć. Kiedy okażę o co tu idzie, łatwo będzie każdemu postanowić jakie zdanie ma podać, lub do jakiego się przychylić.

III. Idzie tu o to, czy ma być dana M. Antoniuszowi moc uciśnienia Rzeczypospolitej, wyrżnięcia dobrych obywateli, złupienia Rzymu, podzielenia gruntów między spólników rozboju, nałożenia na lud Rzymski jarzma niewoli? lub czy mu to dozwolone nie będzie? Wahacie się w wyborze. «Ale to nie przypada do Antoniusza.» Tegoby nawet Kotyla nie śmiał powiedzieć. Coż bowiem nie przypada do tego człowieka, który mieniąc się obrońcą postanowień Cezara, te jego prawa obala, któreśmy najbardziej pochwalić mogli? Cezar chciał bagna osuszyć[1]: M. Antoniusz całą Italią umiarkowanemu człowiekowi, L. Antoniuszowi[2], do podziału dał. Czy lud Rzymski przyjął to prawo? czy wróżby podać je pozwalały? Ale ten bogobojny augur bez kollegów wróżby tłumaczy, lubo te żadnego tłumaczenia nie potrzebują: bo kto nie wie, że gdy Jowisz zagrzmi, nie

  1. Bagna Pontyńskie. Sueionius, Julius Caesar, 44.
  2. L. Antoniusz, brat Marka, będąc trybunem ludu 44 roku, wniósł prawo o podziale gruntów, i został pierwszym z siedmiu urzędników na ten koniec wysadzonych.