Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/424

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

pożył, zostałby konsulem. Matka z Arycyi[1], o czem tak mówi, jak gdyby była rodem z Tralles, albo z Efezu. Widzicie jak nami gardzi, cośmy się w miastach municypalnych porodzili, to jest wszystkimi nami bez wyjątku; któż bowiem z nich nie pochodzi? Jakiemże miastem municypalnem ten nie gardzi, kto tak bardzo lekceważy Arycyą, miasto starożytne, z ludem Rzymskim sprzymierzone, prawie pograniczne, zacnością swych mieszkańców słynące? Ztamtąd prawa Wokoniuszowe i Skatyniuszowe[2]: ztamtąd wiele krzeseł senatorskich za ojców naszych i naszej pamięci: ztamtąd Rzymskie rycerstwo najbogatsze i najszanowniejsze. Lecz jeżeli ci się nie podoba, że kto pojął żonę z Arycyi, dla czegożeś się z Tuskulanką ożenił? z tą różnicą, że czcigodny ojciec tej cnotliwej i najlepszej niewiasty, Akcyusz Balbus, był pretorem; a twoja żona, dobra bez wątpienia kobieta, a nadewszystko bardzo bogata, była córką niejakiego Bambaliona[3], człowieka bez żadnego znaczenia, co go od jąkania i ograniczonego rozumu tak na śmiech i wzgardę przezwano. «Ale powiadasz, dziad był szlachcicem.» Tak jest, on Tudytanus[4], który nosił płaszcz aktorski, teatralne obuwie, i zwykł był rzucać z mównicy pieniądze ludowi. Oby był tę pogardę pieniędzy przekazał swoim potomkom! Jaśniejecie blaskiem wysokiej rodowitości; ale jak się to dzieje, że syn Arycyanki zdaje ci się podle urodzony, kiedy sam się chlubisz, że cię Arycyanka rodzi[5]? Zadawać cudzym

    był kwestorem, edylem, a roku 61 pretorem, następnego roku rządził Macedonią (Cicero ad Atticum, II, 1), ale nie należał do familii Oktawiuszów, z której Kn. Oktawiusz, konsul 87 roku, zginął w rzezi sprawionej w Rzymie przez Cynnę i Mariusza. K. Oktawiusz z nizkiego stanu przyszedł do pretury, a rządząc Macedonią zjednał sobie pochwałę Cycerona, który go bratu swemu za wzór do naśladowania podaje. Cicero ad Quintum, I, 1. Nieprzyjaciele jego, mówi Swetoniusz w życiu jego syna, Augusta, zadawali mu, że ojciec jego był młynarzem w Arycyi.

  1. Zwała się Akcya, i była córką Akcyusza Balba, obywatela z Arycyi (dziś La Riccia) w Lacyum, i Julii młodszej siostry Cezara.
  2. To jest tych praw ustanowiciele, Wokoniusz Saxa i Skatyniusz, którzy, jak się ztąd okazuje, byli z Arycyi. O pierwszem obacz drugą mowę przeciw Werresowi, I, 41. Drugie miało na celu powstrzymanie rozpusty.
  3. Obacz notę 70 do drugiej Filippiki.
  4. Tudytanus, dziad Fulwii po matce, spokrewniony z Katulami, był człowiekiem pomieszanych zmysłów. Cic. Acad. I, 28. Valerius Maximus, VII, 8.
  5. Matka Antoniusza, Julia, siostra L. Cezara, konsula 64 roku, była rodem z Arycyi.