Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/314

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

okrucieństwo znalazło w kilkanaście lat potem mściciela w tym samym człowieku, którego teraz do okrucieństwa pobudzasz[1].
V. Aleja, rzeczesz, śmierci Kw. Ligariusza nie żądam. I ja tak sądzę, Tuberonie; znam bowiem ciebie, znam ojca twego, znam dom i dobre imie wasze; całej nakoniec waszej rodziny miłość cnoty, ludzkości, nauk, sztuk wyzwolonych znana mi jest także. Wiem tedy z pewnością, że krwi nie pragniecie, aleście się nad tem nie zastanowili, że skarżąc tym sposobem zdaje się jak gdybyście nie przestawali na karze, jaką teraz Ligariusz ponosi. Jaka jest tedy inna prócz śmierci? Jeżeli jest na wygnaniu, jak jest w istocie, czegóż więcej żądacie? Czy żeby mu Cezar nie przebaczył? ale to daleko sroższa i okrutniejsza. Kiedy w domu Cezara, u nóg jego ze łzami łaski błagamy, nie naszej ufając sprawie, ale jego ludzkości, wy nam jej uprosić nie dacie? łkania nasze zagłuszyć, a gdy u nóg jego leżymy, głos wołania naszego przytłumić chcecie? Kiedyśmy tak błagali Cezara w jego własnem mieszkaniu, a mam nadzieję żeśmy nie napróżno błagali, gdybyś wpadł znagła i wołać zaczął: «Strzeż się, Cezarze, przebaczyć! nie miej żadnej litości nad braćmi żebrzącymi przebaczenia! ażalibyś się nie wyzuł ze wszystkich uczuć ludzkości? Ale co za okrucieństwo twoje, kiedy się temu, o cośmy w domu prosili, tu na Forum sprzeciwiasz! i w tak boleśnej tylu nieszczęśliwych niedoli, uciekać się do miłosierdzia nie dopuszczasz!
Powiem otwarcie co czuję. Gdybyś na tak wysokim stopniu szczęścia nie znalazł, Cezarze, w sobie samym nieprzebranego skarbu dobroci, w sobie samym, powtarzam, i wiem co mówię[2], okropna żałoba nastąpiłaby po twojem zwycięztwie. Iluż ze zwycięzców chciałoby żebyś był okrutnym, kiedy się tacy nawet między zwyciężonymi znajdują! iluż nie mogąc znieść tego, abyś komu przebaczył, stanęłoby na wstręcie twej łaskawości, kiedy ci nawet którym przebaczyłeś, nie chcą cię widzieć miłosiernym dla drugich!

Gdybyśmy dowieść mogli Cezarowi, że Ligariusz jako żywo

  1. Cezar będąc edylem kazał postawić zrzucone swego powinowatego Mariusza posągi, a będąc pretorem potępiał obwinionych o udział w mordach i proskrypcyach Sylli. Caesar, in exercenda de sicariis quaestione, eos sicariorum numero habuit, qui proscriptione, ob relata civium capita, pecunias ex aerario acceperant, quanquam exceptos Corneliis legibus. Suetonius, Caesar, 2.
  2. Wiedział Cycero że byli ludzie, którzy pobudzali Cezara do okrucieństwa.