Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/105

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

spisku. Zarzut ten okazał się płonnym, a ściągająca się do niego część głosu wymownego młodzieńca nie miała wiele związku. Jakieżto niepohamowane szaleństwo opanować miało Celiusza? Jakiej skazy doznał w charakterze i obyczajach, jakiego uszczerbku na majątku? Kiedy podejrzenie padło na wielu, czy słyszano co o Celiuszu? Za nadto mówię o rzeczy bynajmniej niewątpliwej; to tylko powiadam, że gdyby Celiusz należał do spisku, gdyby nie okazał największego wstrętu od tego zamachu, nigdyby ten młody obywatel nie starał się zjednać sobie imienia przez oskarżenie mające związek z tym spiskiem[1].
A ponieważ wpadłem na tę materyą, nie wiem czy nie mam podobnie odpowiedzieć na zarzuty o zabieganie urzędu, namawianie wyborców, zakupowanie wotów. Gdyby w rzeczy samej Celiusz splamił się do tego stopnia, nie byłby nigdy tak szalony, iżby miał drugiego o tenże występek oskarżać; nie posądzałby drugiego o uczynek, gdyby miał powód życzyć sobie, aby tenże uszedł na zawsze bezkarnie. Gdyby myślał że sam może być pozwany o zabieganie urzędu, nie pozywałby po raz drugi tego samego człowieka o tenże występek. Co lubo nie bardzo mądrze i nad mą wolą uczynił, z tem wszystkiem taka jego zawziętość dowodzi, że woli pieniać niewinnego, niżeli się o siebie lękać.

Zarzucono mu długi, zganiono wydatki, zażądano regiestrów: na to wszystko w dwóch słowach odpowiem. Nikt nie utrzymuje re-

  1. Celiusz oskarżył i otrzymał potępienie K. Antoniusza, towarzysza Cycerona w konsulacie. Obacz mowę przeciw Watyniuszowi, II, i notę 21. W tej sprawie uczeń pobił nauczyciela, bo Cycero bronił niefortunnego Antoniusza. Z mowy przeciw niemu Celiusza Kwintylian zachował nam ułamek, gdzie mówca złośliwie a z fałszywemi zapewne przydatkami opowiada, jak pijanego Antoniusza w gronie pijanych także nierządnic zaskoczył i przestraszył nieprzyjaciel. Namque ipsum offendunt tumulento sopore profligatum, totis praecordiis stertentem, ructuosos spiritus geminare, praeclarasque contubernales ab omnibus spondis transversas incubare, et reliquas circumjacere passim; quae tamen exanimatae terrore, hostium adventu percepto, excitare Antonium conabantur, nomen inclamabant, frustra cervicibus tollebant, blandius alia ad aurem invocabat, vehementius etiam nonnulla feriebat. Quare quum omnium vocem tactumque noscitaret, proximae cujusque collum amplexu petebat: neque dormire excitatus, neque vigilare ebrius poterat, sed semisomno sopore inter uranus centurionum concubinarumque jactabatur. Inst. Orat., IV, 2.