![S](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Album_zas%C5%82u%C5%BConych_Polak%C3%B3w_wieku_XIX-inicja%C5%82_S.png/76px-Album_zas%C5%82u%C5%BConych_Polak%C3%B3w_wieku_XIX-inicja%C5%82_S.png)
Sztuki plastyczne w okresie czasu, sięgającym ostatniej ćwierci zeszłego i pierwszej obecnego stulecia, nie odegrywały ważniejszej roli w ruchu społecznym Polski. Polityka na plan dalszy usuwała budzące się zaledwie na naszym gruncie idee piękna, ideom zaś tym hołdujące osobistości zadawalały się sztuką importowaną z Zachodu w osobach malarzów, sprowadzanych z zagranicy przez Króla i możnych panów. O możności istnienia malarstwa rodzimego ledwie śniło się wówczas dalej sięgającym umysłom. Brak potrzeb estetycznych wśród szerszych mas, oraz na cudzoziemskich wzorach oparty gust, panujący wśród nielicznej garstki amatorów i protektorów sztuki, wytwarza oryginalną sytuację w dziedzinie piękna. Gdy już w końcu XVII wieku słynie we Francyi rodowity polak Aleksander Ubielecki, gdy niemiecka sztuka z dumą zalicza do swych przedstawicieli Daniela Chodowieckiego, a na dworze Ludwika XVI i w krwawe dni rewolucyi polak Kucharski zbiera laury — u nas osiadają obcy artyści, nie związani ani rasą, ani duchem z krajem, rozwijają tu swą działalność i sztucznie wytwarzają w Polsce malarstwo, które wcale polskiem nie jest.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Album_p0222a_v2_-_Micha%C5%82_P%C5%82o%C5%84ski.jpg/200px-Album_p0222a_v2_-_Micha%C5%82_P%C5%82o%C5%84ski.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Album_p0222b_-_Micha%C5%82_P%C5%82o%C5%84ski.jpg/90px-Album_p0222b_-_Micha%C5%82_P%C5%82o%C5%84ski.jpg)
Największą, a można rzec śmiało, jedyną zasługą obcych żywiołów wprowadzonych do Polski, jest oddziaływanie ich na siły miejscowe. Za ich pomocą mnożą się artyści odpowiednio wyrobieni i zaczynają siać ziarno na glebie ojczystej. Z początku większość tych wykształconych w kraju malarzy nie przekracza miary mniej więcej użytecznych pracowników pendzla: ozdabiają kościoły, malują portrety rodzinne, tworzą obrazy alegoryczne lub okolicznościowe. W sławie wśród swoich prześciga ich jednak zawsze wzmagająca się falanga, osiadających na stałe lub chwilowo tylko przebywających w Polsce, cudzoziemców. Społeczeństwo, a raczej ta jego część