Widelec

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Widelce

Widelec – narzędzie posiadające na jednym końcu uchwyt, a na drugim zębiska; jest używany do nadziewania, utrzymywania i przenoszenia jedzenia.

  • Dobry aktor zagra wszystko, jeśli musi i chce. Taka to praca. Zagra krzesło. Nawet widelec albo turonia.
  • Ja do niejednej gęby
    Wpychałem polędwicę,
    Czym po dziś dzień się szczycę.
  • Jeszcze w XVIII w. w kręgach konserwatywnego duchowieństwa widelec uznawano za atrybut piekielny, wiązany z Arma Christi, czyli narzędziami Męki Pańskiej. Posługiwanie się nim było fanaberią oświeceniowych fircyków. Człowiek stateczny i nieuganiający się za bezbożnymi modami do jedzenia potrzebował noszonej za cholewą łyżki i chleba, którym zagarniał tłuszcz czy sos.
  • Kiedy widelec zjada łyżkę, a nóż dźga twarz odbitą w powierzchni talerza, znaczy to, że obiad jest skończony.
    • Autor: Marilyn Manson, Trudna droga z piekła (ang. Long Hard Road Out Of Hell), red. Neil Strauss; tłum. Magdalena Mejs
  • [Cesarzowa Teofano] nie dotykała jedzenia rękoma, ale kiedy jej eunuchowie pokroili je na małe kawałki, wytwornie podnosiła je do ust małym dwuzębnym złotym widelczykiem.
    • Autor: Piotr Damiani, Institutio monialis (ok. XI w.); cyt. za: Judith Herrin, Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, przeł. Norbert Radomski, wyd. Rebis, Poznań 2020, s. 245.
    • Zobacz też: Teofano
  • Widelce stołowe upowszechniły się dopiero w Polsce w XVII wieku a jeszcze w XVIII rzadko bywały trójzębne, tylko dwójzębne, t.j. widełkowate, od czego i nazwę swoją wzięły. (…) Nie idzie jednak zatem, aby i w wiekach dawniejszych widelce nie były używane, zwłaszcza do rozbierania mięsiwa i przez ludzi możnych. Wśród sprzętów Zygmunta Augusta mamy wymienione widelce złote. Tem późnem upowszechnieniem się widelców tłómaczy się owa dawna konieczność umywania rąk przed i po jedzeniu, jadano bowiem przy pomocy noża, łyżki i palców, jak dotąd jeszcze jadają nawet możni u ludów wschodnich.
  • Widelec jest charakterystyczny dla Europy. W kulturach mniej wojowniczych od naszej jada się nadal rękoma. Jest to powszechny zwyczaj w Afryce, wśród ludów tubylczych Ameryki Południowej oraz w Indiach, gdzie w tym celu używa się wyłącznie prawej dłoni. Ręką formuje się z manioku, kuskusu czy ryżu małe grudki. Zanurza się je następnie w rozmaitych ragout i zawiesistych potrawkach, które w ten sposób transportowane są do ust.
  • Widelec „nowoczesny”, służący do transportowania jedzenia do ust, prawdopodobnie wymyślono w Bizancjum. Pierwsza wzmianka w zachowanych dokumentach mówi o tym, że użyła go żyjąca w X wieku księżniczka bizantyjska Teofano, która zachowała zwyczaj jedzenia widelcem do czasu, gdy została żoną cesarza Niemiec Ottona II, szokując tamtejszych dworzan. (…) Na dworach europejskich i na stołach możnych (arystokracji, szlachty, ale także kupców i bogatszych mieszczan) widelec zaczął się pojawiać dopiero w XIV wieku, a pierwszym miastem, które zasłynęło z jego użycia, była Wenecja.

Zobacz też:

Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Widelec&oldid=556153”