Strona:Zielinski Historia Polski-rozdzial7.djvu/024

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

społeczno-politycznego z końca lat dwudziestych były nader kruche i mało odporne na jakiekolwiek poważniejsze wstrząsy. Wielki kryzys w pierwszej połowie lat trzydziestych ujawnił w całej rozciągłości, że potrzebna jest pilnie nie tylko naprawa stosunków politycznych, lecz także i przede wszystkim naprawa stosunków społeczno-gospodarczych.

44. Strajk okupacyjny w kopalni "Pokój" (1933)

Unaoczniały to różne wskaźniki, wśród nich szczególnie widoczne i charakterystyczne, jak wspomniany już szybki w tym okresie wzrost bezrobocia oraz rozwój ruchu strajkowego. Liczba strajkujących w Polsce robotników w 1932 r. przekraczała liczbę strajkujących we Francji, Niemczech i nawet w Stanach Zjednoczonych. Również w 1933 r. ruch strajkowy w Polsce należał do najsilniejszych w świecie.
Wzrost ruchu strajkowego, widoczny po spokojnym stosunkowo roku 1930, tłumaczył się przede wszystkim obniżkami płac, wprowadzanymi przez właścicieli przedsiębiorstw w 1932 r. W tymże roku wybuchły m. in. strajki górników Zagłębia Dąbrowskiego i Krakowskiego, włókniarzy w Łodzi, transportowców w Gdyni, tramwajarzy w Warszawie (1931). Motorem tych strajków byli często komuniści, z których inicjatywy organizowano tzw. komitety akcji. Przeważnie jednak nie przynosiły one w 1932 r. zwycięstwa robotnikom z uwagi na ogólne kryzysowe położenie przemysłu i wynikające stąd tendencje do ograniczania produkcji. Zdarzało się dość często, że strajki proklamowano zbyt pochopnie, bez należytego rozeznania w sytuacji i przygotowania.
Ruch strajkowy w latach kryzysu nie tylko wzrastał liczbowo, ale stopniowo zmieniał się także jakościowo, przybierając nowe formy i postacie. Niejednokrotnie dochodziło do krwawych starć z policją, w których padali zabici i ranni. Coraz częściej robotnicy uciekali się do strajków okupacyjnych („strajków polskich“, gdyż właśnie w Polsce ta forma strajku, paraliżująca zakład pracy, pojawiła się