Strona:Zarys dziejów miasta Tczewa.djvu/61

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ten długie lata przechowywał magistrat w ratuszu, a w połowie wieku 18-go wydał go kościołowi katolickiemu.
Z dzwonów tych zachował się tylko trzeci, z r. 1722 pochodzący. Duży dzwon bowiem pękł r. 1881 i został w r. 1882 przez Jana Colliera w Gdańsku na nowo odlany. Był także na cześć św. Jana Chrzciciela poświęcony i ważył 46 centnarów. Długi napis niemiecki odnosił się do przeznaczenia dzwonów. Na końcu był wymieniony papież Leon XIII, biskup Jan Nep. Marwic, Ks. prob. Robert Sawicki i zarząd kościelny. Drugi dzwon, ważący 18 ctr. i 70 funtów, został także w r. 1882 przez Jana Colliera w Gdańsku przelany. Zdobił go wizerunek Najśw. Marji Panny z Dzieciątkiem Jezus. Znajdował się na nim następujący niemiecki napis: Jeder Schlag bring neuen Segen // Der Gemeinde und der Stadt, // Glauben, Frieden, Wärme, Regen, // Was der Himmel Edles hat. Najmniejszy dzwon, po niemiecku Seelenglocke zwany, pochodzi z r. 1805 i waży 5½ ctr.
Dnia 20 sierpnia 1917 roku zabrzmiały wszystkie dzwony razem po raz ostatni. Już następnego dnia zostały dwa pierwsze tj. duży dzwon i drugi na cele wojenne zabrane. Pracę tę uskuteczniła ta sama gdańska firma, która je przed 35-ciu laty ulała. [1]
Proboszczów tczewskich znamy dopiero od końca 16 wieku. Szereg ich rozpoczyna:
Jerzy Magnuszewski z roku 1675.
Henryk Manth z r. 1598, był równocześnie proboszczem gorzędziejskim, mieszkał w Gorzędzieju, a w Tczewie odprawiał nabożeństwo raz w miesiącu.
Gralewski z r. 1510.
Piotr Bartliński od r. 1619 do 29, dziekan tczewski i późniejszy oficjał gdański. Pochodził z zasiedziałej w okolicy tczewskiej rodziny szlacheckiej, herbu rodziny Czarlińskich.
Adam Klaus z r. 1664.
Jan Fr. Czarliński od r. 1682 do 93 równocześnie proboszczem skarszewskim i kanonikiem włocławskim. Przedtem żonaty z Teresą Szczepańską. Córka jego poszła do klasztoru żukowskiego.
Jan Ign. Stechorowski od r. 1693 do 1704, dziekan i kanonik kamieński, od r. 1703 do 13 w niewoli szwedzkiej. W roku 1704 zamienił probostwo tczewskie na bobowskie w nadziei, że tem wzburzone umysły szwedzkie uspokoi a samego z niewoli wybawi. Uzyskał wolność atoli dopiero w 9 lat później.
Tomasz St. Długoński od 2. 5. 1704 do 24. 9. 1713, dziekan starogardzki a przedtem proboszcz bobowski.

Marcin Aug. Szela od 1713 do 15, który zrezygnował.

  1. R. T. N. 33. Str. 381/2.