Strona:Zajęcie Wielkopolski (Rok 1313 i 1314) 13.jpg

wie^[1], ale gdzie przebywał później? Dopiero przy końcu tegoż 1313 r. w listopadzie widzimy go w Brześciu kujawskim. Widocznie nosi się on już wówczas z zamiarami co do Wielkopolski, przybiera bowiem tytuł „dux regni Poloniae“ „księcia królestwa polskiego“^[2]. Przybierał on tytuł dziedzica królestwa polskiego „heres regni Poloniae“, ilekroć razy albo o Wielkopolskę walczył, lub rościł do niej prawo. Naprzykład ciekawem jest, że go przybiera w 1307 roku w czerwcu i lipcu właśnie podczas bytności Głogowczyka w Poznaniu^[3]. Dwa te fakty muszą w jakimś pozostawać związku! Potem raz tylko w czerwcu 1308 r. w Brześciu na Kujawach znowu z nim występuje^[4], zwykle go jednak nie używa. Ważny bardzo okres czasu przed listopadem 1313 roku jest dla nas tedy zupełnie ciemnym. A pierwsza lepsza lokacya jakiejś wioski w Małopolsce lub gdziekolwiek indziej mogłaby pośrednio całą tę kwestyę rozstrzygnąć — po tytule Łokietka moglibyśmy niejako poznać, co zamierza dokonać lub czego względem Wielkopolski dokonał! Jest to wogóle wielce charakterystycznem, że tytuł dziedzica „królestwa polskiego“ był przywiązany do tej tylko dzielnicy. Kto ją dzierżył, miał do niego prawo. Inaczej było się jedynie książęciem krakowskiem, sandomirskiem, kujawskiem lub jakiem kto chciał — ale ani królem polskim, ani nawet tego królestwa dziedzicem^[5]. Ponieważ nie mamy dokumentów, musimy się obejść i bez tej

1. Najstarsze księgi Krakowa str. 30. Nr. 274 a. Zapisek mówi o sprzedaży dokonanej w kwietniu 1313 r. „de mandato ducis Vladislai“. Mógł książę wydać polecenie dawniej i nie koniecznie z Krakowa, ale w każdym razie przypuścić najłatwiej, że znajdował się on podówczas w tem mieście. Zapisek nr. 274 b, w którym Władysław Łokietek jest tytułowany Rex Polonie byłby bardzo dla nas ważnym, mógłby się bowiem odnosić do zajęcia Wielkopolski. Nałoży jednak razem z wydawcami uznać go za wniesiony do ksiąg miejskich później, po koronacyi. W listopadzie 1312 roku był Władysław Łokietek w Krakowie. Por. nr. 252, str. 28.
2. Mosbach. Op. cit. str. 38. Jest to nadanie przez Władysława Łokietka parafialnego kościoła w Brześciu braciom gwiazdowym i domowi szpitalnemu św. Ducha. Bardzo jest ciekawym warunek, który Łokietek stawia, a mianowicie nie mają oni przyjmować żadnego Niemca, bądź duchownego, bądź świeckiego pod grozą utraty nadania: Preterea volumus quod hiidem (!) fratres nullum teuthonicum ordinatum uel laycum in domo uel ecclesia predicta tenere debeant et servare.
3. KD. Katedry krakowskiej nr. 115 T. I, oraz KD. Małopolski II nr. 544, 17 lipca. KD. WP. II. u. 908. W roku 1308 i 1310 już się Łokietek tak nie tytułuje.
4. KD. P. II b, nr. 250.
5. Ciekawem jest, jak sobie współcześni radzą, chcąc oznaczyć całą Polskę. Np. w tym samym przywileju Łokietka dla Słupczy, Łokietek mówi, że pieniądze bite przez biskupa poznańskiego w Słupczy mają mieć obieg: „per omnes civitates terre nostre Polonie“, t. j. w Wielkopolsce „et nostrum dominium polonicum“, t. j. w innych polskich ziemiach. T. zw. Rocznik Kujawski, który jako oddzielną kroni-