Strona:Wolski Zygmunt, Dowgird Tadeusz - Pisanki, jajka malowane wielkanocne.pdf/5

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

3. Kto jaja maluje? kobiety, dziewczęta, czy też mężczyźni? czy każdy sobie sam maluje, czy też są specjaliści lub specjalistki, które robią to za pewną zapłatę?
4. W jaki sposób malują jaja, jak nazywają jaja malowane i jak nazywają desenie na nich; czy używają farb miejscowych, czy też kupnych?
Tutaj musimy nadmienić, że istnieje kilka sposobów malowania jaj i od tego zależą ich nazwy; z tych są nam znane: a) Malowanki — jaja malowane na jeden kolor, albo pstrokate; b) Pisanki lub Piski — ozdobione rysunkiem linjowym w dwuch lub więcej kolorach; tu białe linje pozostają wskutek tego, że przed włożeniem jajka do farby, pewne miejsca były zapisane woskiem (narzędzie do pisania ma specjalną nazwę; radzibyśmy mieć opisy, a jeszcze lepiej oryginalne okazy tego narzędzia); c) Rysowanki — gdzie deseń wydrapany na umalowanem jajku jakiemkolwiek narzędziem.
5. Jakie są wierzenia, podania (o początku i powodach malowania pisanek), obrzędy i przysłowia, związane ze zwyczajem malowania jaj? jakie istnieją zabawy pisankami? jak nazywa się bicie jajka o jajko?
6. Jak długo przechowują pisanki, lub tylko same z nich skorupki malowane i co z niemi robią?
7. Jakiego przeważnie koloru bywają pisanki i dla czego? czy kolor jest zupełnie przypadkowym, czy stale zachowywanym w pewnej okolicy, albo stale zastosowywanym do pewnego deseniu?
Musimy tu nadmienić, że przy bliższem studjowaniu pisanek, znajdujemy na nich też same, lub bardzo zbliżone rysunki, jakie z jednej strony znajdują się na dzisiejszych haftach i wyszyciach ludowych, a z drugiej takie, jakie spotykamy na przedhistorycznych wyrobach z gliny, kości i metalu (z bronzu, srebra i złota).
W tym przedmiocie nasuwa się jeszcze wiele innych różnorodnych zagadnień, lecz te musimy pozostawić do specjalnej pracy o pisankach, którą wygotować zamierzamy na podstawie znanych już materjałów, a także tych, które nam łaskawie zostały i zostaną nadesłane i osobiście zostały przez nas zebrane. Samo przez się rozumie się, że niezmiernie będziemy obowiązani za wszelkie wskazówki, dotyczące tego przedmiotu, a im wskazówka będzie obszerniejszą, tem stanie się cenniejszą.
Najbardziej pożądanemi są same okazy tj. same pisanki, dla tego najuprzejmiej prosimy o zebranie najrozmaitszych okazów i przesłanie ich (przez pewną osobę), z dołączeniem nazw deseni przy każdej pisance, co nie jest zbyt trudnem. Na pośpiechu nam wiele nie zależy, więc dla tego lepiej czekać na pewną okazję, niż wysyłać pocztą, w tym ostatnim razie wybiera się dość mocne drewniane pudełko wyłożone pakułami (lnem lub konopiami) i każde jajko owija się w kawałek papieru, na którym notuje się nazwa pisanki i wieś, gdzie była malowaną, obwija się starannie lnem lub czemś podobnem i układa jajko obok jajka bardzo ściśle, aby się nie ruszały i przesyła na koszt odbierającego pod jednym z niżej podanych adresów.