Strona:Walerian Kalinka - Jenerał Dezydery Chłapowski.pdf/82

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
§8.
Stosunek z ludem wiejskim. Pani Antonina Chłapowska.

W r. 1822 Rząd pruski powziął zamiar przystąpić do urządzenia stosunku ludności włościańskiej do właścicieli dóbr. W tym celu zwołał do Berlina (29 grudnia) reprezentantów wszystkich prowincyj, aby wzięli udział w dyskusyi Rady Stanu nad tą ważną sprawą. Z Poznańskiego zaproszono, oprócz namiestnika ks. Radziwiłła, biskupa Wolickiego, b. referendarza Józefa Morawskiego, Dezyd. Chłapowskiego, Malinowskiego i hr. Skórzewskiego, oraz kilku reprezentantów miast i ludu wiejskiego, którzy już byli przyszli do posiadania ziemi. Narady trwały kilka miesięcy. Chłapowski zamieszkał w Berlinie u ks. Radziwiłła, u którego zbierali się dla porozumienia Polacy. Przychodzili tam również dwaj synowie królewscy, Następca tronu, późniejszy Fr. Wilhelm IV i obecny Cesarz Wilhelm I; ci ostatni, wówczas jeszcze młodzi a niedawni oficerowie z ostatnich wojen, z wielkiem byli uszanowaniem dla Chłapowskiego, jako dla napoleońskiego adjutanta. W kwestyi separacyi gruntów i zniesienia pańszczyzny, zdania były mocno podzielone; obawiali się tych zmian szczególnie mieszczanie i chłopi. Następca tronu, lubo uznawał potrzebę zniesienia pańszczyzny w monarchii, żądał dla Księstwa i dla Pomorza wyjątku, twierdząc, że obie prowincye były jeszcze niedojrzałe, że reforma była dla