Przejdź do zawartości

Strona:Wacław Sieroszewski - 12 lat w kraju Jakutów.djvu/311

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
XVII. Dzieci.
Rys. 137. „Nüster“ 7-letni chłopiec z „Jąży“.

Małżeństwa jakuckie są doóć płodne. Płodność maleje na północy ale i tam przewyższa płodność tunguzów[1]. Na południu płodność Jakutów równa się płodności mieszkańców Rosyi europejskiej (przeciętnie 5,6)[2]. Na północy zmniejsza się nie zdolność rozrodcza osobników ale ilość par płodnych. Jakutka może mieć około dziesięciorga dzieci od jednego mężczyzny. Zdarza się, że mają 20-ro nawet 30-ro dzieci, ale to są wypadki równie rzadkie jak u nas. Na 140 par małżeńskich F. Kohn — znalazł jedną, która miała 30-ro dzieci, jedna 21, jedna 17, 3 po 16 i t. d. Największa ilość małżeństw (34) miała 4 lub 5; 13 miało po jednem dziecku, a 5 wcale. Na 12 par, spisanych przezemnie, jedna miała 22 dzieci, jedna — 20, jedna — 19, Reszta wahała się między 5 i 10-cioma. Według obliczeń Kohna większość waha się między 1 i 7-iorgiem.

Dojrzałość płciowa zaczyna się u jakutów przeciętnie w 15 — 16 roku, a zdolności rozrodcze trwają do 45 lat u kobiet i do 60 u mężczyzn. Znałem jednak wypadki, że zachodziły

  1. Według cyfr oficyalnych co do ilości połogów na pierwszem miejsca wymienić należy ususy Olokmińskie, następnie: Jakuckie, Wilujskie, Wierchojańskie.
    W 1879 roku było:
    w Olkomińskich..... na 3,993 kob. połogów 293 (7,3%)
    „ Jakuckich...... 59,777 3,328 (5,5%)
    „ Wilujskich...... 27,039 1,605 (5,8%)
    „ Wierchojańskich.... 5,521 205 (4,8%)
    „ Kołymskich...... 1,675 98 (5,8%)

    (Wiadomosti statyst. o Jakuckiej obłasti, 1879 r.).

  2. F. Kohn „Fizyologiczne i biologiczne spostrzeżenia nad Jakutami“, str. 64.