Strona:Władysław Sterling - Dziecko histeryczne.pdf/29

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

leźć sobie drogi do świadomości, jakkolwiek wywierają swój wpływ pośredni na życie psychiczne. Dotyczy to nietylko elementarnych wrażeń czuciowych i wrażeń zmysłowych, ale również i wyższych kategoryj psychicznych — a więc podświadomie działających wyobrażeń i wzruszeń, które Janet określa nazwą idées fixes subconscientes, a które w sposób zupełnie niedostrzegalny kształtują życie psychiczne w histerji. Dopiero jednak teorja psychoanalityczna, której twórcą jest wiedeński uczony, Freud, starała się dokładniej wyświetlić mechanizm wpływu dziedziny podświadomości na kształtowanie się zjawisk neurotycznych, a specjalnie histerycznych. Teorja ta uzależnia zjawiska histeryczne od braku i niemożności odpowiedniej reakcji na przeżycia, związane z silnemi wstrząsami wzruszeniowemi. W normalnych bowiem warunkach każdy uraz wzruszeniowy zostaje bezpośrednio wyładowany lub, jak mówi Freud, odreagowany w postaci szeregu dowolnych lub odruchowych odczynów (płacz, krzyk, rozpamiętywanie, omawianie i t. p.). W ten sposób lwia część sumy energji, powstającej wskutek urazu wzruszeniowego, zostaje wyzwolona, pozostała zaś mniejsza część powoli blednie i przechodzi w zapomnienie. Skoro jednak owe psychofizjologiczne reakcje zostają z jakiegokolwiek bądź powodu zatamowane, wtedy przeżycie wzruszeniowe zazwyczaj o zabarwieniu przykrem, pozostaje odepchnięte w dziedzinę podświadomą jako t. zw. afekt uwięźnięty i stamtąd oddziaływa na całą psychikę, stając się źródłem objawów chorobowych.
Dla wyjaśnienia tego zjawiska wprowadzona zostaje koncepcja konwersji czyli transpozycji owych przykrych, a nieświadomych wspomnień wzruszeniowych i przekształcania się ich w objawy cielesne: podnieta wzruszeniowa, która nie może wyładować się natychmiastowo w postaci normalnej reakcji, przekształca się, dążąc nakształt patologiczne-