jakich wiele było podówczas, ale nie należy zapominać, że list ten był współczesnym śmierci Brunona. Mógł więc zawierać przesadne lub fałszywe opowiadania o cudach Brunona i udziale Wiperta w missyi, ale co do szczegółów głównych dotyczących stanowiska Brunona i samej missyi, musiał być więcej do prawdy zbliżonym, jeśli miał znaleść wiarę. A w liście tym znajdujemy właśnie ustęp, który wyraźnie podaje, że Bruno posiadał własną dyecezyę, a więc że się w Polsce stale osiedlił[1]. Na jego dłuższy i stały w Polsce pobyt wskazują również jego prace literackie, jak żywot św. Wojciecha i pięciu braci zakonnych niewątpliwie tutaj powstałe[2], tudzież
- ↑ »Ille etiam pontifex et martir Christi Brunus dimisso episcopatu una cum grege sibi credito cum suis capellanis ambulavit Prusciam«.
- ↑ Że »Vita quinque fratrum« powstała w Polsce, nie ulega wątpliwości, lecz natomiast co do żywota św. Wojciecha twierdzi krytyka niemiecka (zob. Wattenbach. D. Geschichtsquellen l. c. I. str. 331), że go Bruno pisał na Węgrzech. Jednym z głównych tego dowodów ma być, że Bruno mając za podstawę żywot pisany przez Kanaparza, zmienił jego tekst w miejscu gdzie ten mówi o Gdańsku, na Gniezno, coby dowodziło, że bliżej Polski nie znał. Że Bruno zmienił ów tekst naumyślnie z całą świadomością, na to już wskazał Semkowicz, Kryt. Rozbiór Dziejów Długosza l. c. str. 89.
Przeciw wiarygodności tego pisma nie można jednak przytaczać opisu cudu św. Brunona t. j. próby ogniowej, tego rodzaju opowiadania spotykamy u najzupełniej wiarygodnych pisarzy jak n. p.: opis próby ogniowej missyonarza Danii Poppona u Widukinda III. c. 65. współczesnego wypadkom opowiedzianym. Nie sądzimy również aby i liczba towarzyszy św. Brunona i szczegóły o ich śmierci jak Wipert podaje, odbierały wszelką tej opowieści wiarę, tembardziej że Wipert tylko o kapelanach Brunona mówi, a nie o innych jego towarzyszach. Natomiast imię księcia Nethimera zdaje się być prawdziwe.
