Strona:Władysław Abraham - Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII.pdf/82

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

jeszcze i trzecie dalej nawet cokolwiek sięgające a mianowicie, prawo urządzania pod względem kościelnym ziem na poganach zdobytych, o czem można wnosić z przytoczonych wyżej słów Galla »vel in aliis superatis ab eo vel superandis regionibus barbarorum«. Uprawnienienie[1] to o ile się odnosiło do ziem przez Chrobrego jeszcze nie zajętych, nie mogło tyle wypływać z nadania cesarskiego, ile z mocy przywileju papieża do którego władzy kierownictwo missyami należało. Sądzimy więc, że treść bulli Sylwestra o której Gallus wspomina, była obszerniejszą od treści przywileju Ottona, że obok wymienienia praw przez tegoż Bolesławowi udzielonych, obejmowała nadto i ustęp dotyczący właśnie wymienionego uprawnienia. W celu stwierdzenia tego faktu możemy również posłużyć się pewną analogią ze stosunków węgierskich. Gdy bowiem królowi Stefanowi nadał w r. 1000 Sylwester II. tytuł królewski, wtedy również obdarzył go szeregiem pewnych przywilejów. Dotycząca bulla Sylwestra nie przechowała się w oryginalnem brzmieniu, lecz w tekście mocno zepsutym i w części sfałszowanym. Mieszczą

    i prawo inwestytury, a Arnulf zato stał się jego »miles«, a więc lennikiem. I Bolesław uzyskał prawo inwestytury i on po śmierci Ottona III. był obecnym przy dodatkowym odbiorze Henryka II. w Merseburgu (Thietmar V. 9.), a w r. 1013 staje się »miles« Henryka (Thietmar VI. 55.), za co uzyskał jakieś bliżej nie oznaczone beneficium. Wszystkie te względy przemawiają za tem, że Bolesław był lennikiem cesarstwa i liczył się do rzędu książąt państwa (Zob. Stasiński, De rationibus l. c. str. 50 i nast.). Nie stał się zaś lennikiem dopiero z tytułu owego uzyskanego »beneficium« (o którem nawet nie wiadomo czy polegało na odstąpieniu pewnego terytoryum), gdyż tok opowiadania kronikarza wskazuje, że dopiero po uroczystościach wszystkich wraz z darami cesarskiemi uzyskał owo »beneficium diu desideratum«. Posiadał więc Bolesław w rzędzie książąt państwa prawa innym przysługujące, lecz stanowisko jego o tyle było lepszem, że posiadał i prawa wyjątkowe.

  1. Przypis własny Wikiźródeł Błąd w druku — winno być: Uprawnienie.