Strona:Upominek. Książka zbiorowa na cześć Elizy Orzeszkowej (1866-1891).pdf/337

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Z LITERATURY DRAMATYCZNEJ.


Ciekawym to i charakterystycznym objawem tak w naszem piśmiennictwie, jak w piśmiennictwie wszystkich narodów, jak mało jest piór kobiecych, które się poświęcają literaturze dramatycznej. W wielu gałęziach literatury nadobnej zpod piór kobiecych wyszły dzieła trwałej wartości, które rozszerzają poczucie piękna i prawdy, są ozdobą piśmiennictwa; wiele z tych dzieł urąga zwycięsko prądom czasu i ma zapewnione zaszczytne miejsce w dziejach literatury, ale na polu dramatycznem żadne nazwisko kobiety w żadnym narodzie nie wybiło się dotąd na wyższe stanowisko, które w dziejach piśmiennictwa niezatarte pozostawia ślady. Naturalnem jest, iż w przeszłości, kiedy charakter i stosunki teatru były inne, kiedy zakres jego działalności był mniejszym, kiedy rozwój jego był ograniczonym, interes, jaki budził, mniej powszechnym, a do tego, jeżeli dodamy i odmienne z wielu względów stanowisko, jakie kobieta zajmowała w społeczeństwie, to może nie trudną będzie do wytłómaczenia ta wstrzemięźliwość, to pomijanie wyjątkowego, rzec można, piśmiennictwa, do którego ani dostęp był łatwym i zachęcającym, ani łatwe w on czas warunki twórcze.
Ale obecnie wszystkie te stosunki zmieniły się stanowczo, teatr obecnie wyłamał się z ciasnego zakresu, jaki miał za czasów Shakespeare’a, lub Moliera, stał się instytucją popularną, zeszedł do mas, jest potrzebą i zajęciem ogółu, budzi interes powszechny, pociągnął ku sobie wszystkie warstwy społeczne, rozszerzył granice swojego wpływu i objął w zakres swój całą szeroką dziedzinę życia społecznego, starając się, nietylko odzwierciadlać to życie, lecz i roztrząsać najwyższe jego zagadnienia. A jednak pomimo tych zmian, pomimo tego rozległego obszaru, na którym twórczość swobodnie bujać może, literatura dramatyczna piór kobiecych nie nęci.
Weźmy na dowód Francją, tę ziemię klasyczną produkcji dramatycznej, której utwory zapełniają wszystkie sceny całego świata, lecz, co ważniejsza, stanowczy wpływ wywierają na piśmiennictwo dramatyczne obecnej epoki.

Od początku tego wieku produkcja tam jest obfitą, jak nigdzie, i ciągłe poszukiwanie nowych kierunków, ciągłe ewolucje, które jeżeli, nie zawsze miały

325